Í greininni er lagalegt umhverfi íþrótta á Íslandi kannað með hliðsjón af kynjajafnréttissjónarmiðum
með hinni fræðilegu lagalegu aðferð (e. doctrinal method).
Þannig eru skoðuð sjónarmið sem legið hafa til grundvallar lagasetningu um
íþróttir, innlendar og alþjóðlegar skuldbindingar íslenskra stjórnvalda og rýnt
í hvort jafnréttissjónarmiða gæti í stefnumótun og fjárútlátum stjórnvalda í
íþróttamálum. Í ljósi lögbundins hlutverks íslensku íþróttahreyfingarinnar er
inntak hennar og uppbygging skoðuð með hliðsjón af sömu sjónarmiðum.
Niðurstöður rannsóknarinnar eru að ríkið er skuldbundið til þess að tryggja
kynjajafnrétti í íþróttum. Inntak þeirrar skuldbindingar er þó að einhverju
leyti óskýrt. Lagaleg ábyrgð á málaflokknum er nokkuð á reiki vegna sérstöðu
íþróttahreyfingarinnar, en fyrirkomulag hreyfingarinnar á sér djúpar sögulegar
rætur. Þá er vegna greiningar á milli íþrótta sem tómstunda- og æskulýðsstarfs
annars vegar og sem atvinnugreinar hins vegar vakin athygli á að íþróttafélög á
Íslandi reka sum þætti í starfsemi sinni í mismunandi félagaformi. Vegna þessa
er hugsanlegt að einhver þeirra þurfi að skýra vinnusamband við afreksíþróttamenn
og annað starfsfólk félaganna í ljósi nýlegra ákvæða laga um jafnlaunavottun
fyrirtækja. Að lokum eru gerðar tillögur að úrbótum sem beinast bæði að ríkisvaldinu og íþróttahreyfingunni, en af niðurstöðum greinarinnar má ljóst
vera að svigrúm er til úrbóta í lagaumgjörð, stefnumótun og fjárveitingum til
þess að tryggja kynjajafnrétti í íþróttum á Íslandi.
The article is the first to explore the Icelandic legal framework for sports with
a focus on gender equality. The underlying principles of the current legal
framework, domestic and international obligations as well as government
policy and funding are analyzed, applying doctrinal methodology. Due to the
structural formation of sports in Iceland, the article also examines the Icelandic
sports association and to what extent gendered perspectives are reflected in its
structure, bylaws and policy. The main conclusion is that the state does have an
obligation to ensure gender equality in sports in Iceland. The article suggests
some legal uncertainty as regards the extent of this responsibility, not least due
to the distributed structure of legal responsibility of sports in Iceland. The
distinction between sports as an organized recreational or youth activity on one
hand and as a part of the work market on the other, calls for further studies
concerning recent legal amendments demanding equal pay for equal work under
the Gender Equality Act. The findings of the article highlight that there is room
for improvement concerning the promotion of gender equality in Icelandic
sports. The authors suggest a number of efforts for public authorities and the
sports movement in Iceland to improve the situation.
Keywords: Sports; gender equality; gender equal
