Aims: The aims of this thesis were: (1) to describe functioning and contextual
factors of community-dwelling stroke survivors 1-2 years after their first
stroke, based on the International Classification of Functioning, Disability and
Health (ICF) with focus on potential differences between age-groups, (2) to
describe the process of developing ActivABLES, which aims to increase
home-based therapeutic exercise and daily physical activity among stroke
survivors, and (3) to investigate the feasibility of ActivABLES in terms of
acceptability, demand, implementation and practicality.
Methods: A cross-sectional national survey was used to collect data.
Potential participants were identified through registries from the two main
hospitals in Iceland and included community-dwelling stroke survivors who
had been admitted with their first stroke 1-2 years earlier. Exclusion criteria
included living in nursing homes, diagnosis of dementia, not having an
Icelandic national insurance number and living abroad. Participants were 114
(56.2% response rate), 50% men, 27 to 94 years old (71.6±12.9 years), and
categorized into the age-groups: ≥75 years(n=51), 65-74 years (n=34) and
<65 years (n=29). They answered questions on health, functioning (body
function, activities, participation) and contextual factors (environmental,
personal) along with two standardized questionnaires, the Stroke Impact
Scale (SIS) and the Behavioural Regulation Exercise Questionnaire-2
(BREQ-2). The process of developing ActivABLES was guided by principles
of human-centred design and the Medical Research Council framework for
development and evaluation of complex interventions. A mixed methods
design was utilized to test the feasibility of ActivABLES among ten stroke
survivors (55–79 years) who used six prototypes for four weeks with support
from their informal caregivers. Data collection included measures on balance,
mobility and hand function before and after the four-week period, along with
adherence diaries and motion detectors. Semi-structured interviews were
conducted with the stroke survivors and their caregivers after the four-week
period. Themes were identified related to four domains of feasibility:
acceptability, demand, implementation and practicality. Data was integrated
by examining any (dis)congruence in the quantitative and qualitative findings.
Results: The results from the cross-sectional survey revealed a complex and
informative pattern of functioning and contextual factors in the lives of
community-dwelling stroke survivors, where the most common symptom
immediately after the stroke was balance impairments. Some differences and
similarities in functioning and contextual factors were found between the age-
groups. The oldest participants reported more comorbidities, used more
walking devices and fewer smart devices than both younger groups. In the
SIS, the oldest participants had lower scores than both younger groups in the
domains of activities of daily living and mobility. The development of
ActivABLES resulted in six prototypes which were tested in the feasibility
study: (1) ActivFOAM for balance exercises, (2) WalkingSTARR to facilitate
walking, (3) ActivBALL for hand exercises, (4) ActivSTICKS for upper arm
exercises, and (5) ActivLAMP and (6) ActivTREE which both give visual
feedback on progress of exercise and physical activity. ActivFOAM,
ActivBALL and ActivSTICKS were all connected to a tablet which gave
exercise instructions. All the exercise prototypes could be connected to
ActivLAMP and ActivTREE to give feedback on the magnitude of exercise.
Settings could be individualised and recommended in daily time and/or
repetition could easily be progressed to match higher activity levels. In the
feasibility study, improvements in functional measures were shown after the
four-week use and more physical activity was detected with motion detectors.
The themes identified from the interviews for each feasibility domain were: (1)
acceptability: appreciation, functional improvements, self-initiated activities
and expressed potential use for future stroke survivors; (2) demand: reported
use, interest in further use and need for follow-up; (3) implementation:
importance of feedback, variety of exercises and progression of exercises;
and (4) practicality: need for support and technical problems. The quantitative
and qualitative findings converged well with each other and supported the
feasibility of ActivABLES.
Conclusion: This thesis is a good example of how the international language
of ICF can be used to holistically describe functioning and contextual factors
of a population and how a technical application can be developed and used
by stroke survivors to increase exercise and physical activity. Our results
show that stroke survivors are highly capable of using ActivABLES in
community rehabilitation. Future research should focus on further studies in
larger samples to prepare full development and marketing of ActivABLES.
Thereby, it is important to focus on heterogeneity among older stroke
survivors and the fact that they need person-centred rehabilitation but not
“one fit for all”.
Markmið: Markmið doktorsverkefnisins voru að: (1) lýsa færni og aðstæðum
einstaklinga sem búa í heimahúsum 1-2 árum eftir að hafa fengið fyrsta
heilaslag, á grundvelli alþjóða flokkunarkerfisins ICF um færni, fötlun og
heilsu og með áherslu á mögulegan mun á milli einstaklinga í þremur
aldurshópum, (2) lýsa þróun á tæknibúnaðinum ActivABLES sem miðar að
því að auka þátttöku einstaklinga sem hafa fengið heilaslag í markvissum
heimaæfingum og daglegri hreyfingu og (3) meta fýsileika ActivABLES með
því að rýna í ásættanleika, eftirspurn, útbúnað og hentugleika
tæknibúnaðarins.
Aðferðir: Þversniðskönnun á landsvísu þar sem upplýsingar um mögulega
þátttakendur komu úr sjúkraskrám um þá sem höfðu verið lagðir inn með
sjúkdómsgreininguna heilaslag í fyrsta sinn á tímabilinu 1.apríl 2016 –
31.mars 2017. Útilokunarskilyrði voru búseta á hjúkrunarheimili, vitræn
skerðing samkvæmt sjúkdómsgreiningu, íslenska kennitölu vantar og búseta
erlendis. Þátttakendur voru 114 (56,2% þátttökuhlutfall), 50% karlar, á
aldrinum 27-94 ára (71,6±12,9 ára) og úr þremur aldurshópum: 75 ára og
eldri (n=51), 65-74 ára (n=34) og yngri en 65 ára (n=29). Könnunin
samanstóð af spurningum um heilsufar, færni (líkamsstarfsemi, athafnir og
þátttöku) og aðstæður (persónubundnar og umhverfistengdar) ásamt tveimur
stöðluðum spurningalistum; Mælistiku um áhrif heilaslags (SIS) og
Spurningalista um viðhorf til æfinga (BREQ-2). Þróun ActivABLES var byggð
á persónumiðaðri nálgun og líkani um þróun og mat á margþátta íhlutunum
frá Medical Research Council í Bretlandi. Blandað snið var notað til að
rannsaka fýsileika ActivABLES með tíu einstaklingum (55-79 ára) sem höfðu
fengið heilaslag og notuðu sex frumgerðir af tæknibúnaðinum til æfinga og
hreyfingar yfir fjögurra vikna tímabil með aðstoð aðstandenda. Jafnvægi,
hreyfifærni og færni handa var metin með stöðluðum mælitækjum fyrir og eftir
tímabilið, dagleg hreyfing var metin með hreyfimælum og þátttakendur skráðu
notkun og athugasemdir í dagbók. Í lokin voru tekin hálf-stöðluð viðtöl við
þátttakendur og aðstandendur. Við þemagreiningu viðtalsgagna var tekið tillit
til fjögurra þátta fýsileika; ásættanleika, krafna, útbúnaðar og hentugleika.
Megindleg og eigindleg gögn voru síðan sameinuð og greint hvort niðurstöður
voru samhljóma.
Niðurstöður: Niðurstöður könnunarinnar sýndu margbreytilegt og flókið
samspil færni og aðstæðna hjá þátttakendum. Algengasta einkennið strax í
kjölfar heilaslags var skerðing á jafnvægi. Við samanburð á færni og
aðstæðum milli aldurshópa kom fram munur en einnig líkindi á milli hópa. Elsti hópurinn hafði meiri fjölkvilla, notaði frekar gönguhjálpartæki og síður
snjalltæki en yngri hóparnir. Jafnframt fékk elsti hópurinn færri stig en yngri
hóparnir í þáttum í SIS-spurningalistanum sem lúta að athöfnum dagslegs lífs
og hreyfanleika. Þróunarferli ActivABLES skilaði sex frumgerðum sem voru
prófaðar í fýsileikarannsókninni: (1) ActivFOAM fyrir jafnvægisæfingar, (2)
WalkingSTARR til að ýta undir göngu, (3) ActivBALL til að æfa færni handa
og efri útlima, (4) ActivSTICKS til að æfa færni efri útlima, og (5) ActivLAMP
og (6) ActivTREE sem veittu endurgjöf í formi ljóss eftir því sem
þátttakandanum miðaði áfram í heimaæfingum og hreyfingu. ActivFOAM,
ActivBALL og ActivSTICKS voru öll tengd við spjaldtölvu sem sýndi
æfingarnar. Þær fjórar frumgerðir sem voru til æfinga og þjálfunar voru
tengdar við ActivLAMP eða ActivTREE sem veittu sjónræna endurgjöf um
magn æfinga og hreyfingar. Stillingar voru einstaklingsmiðaðar og einfalt var
að breyta ráðleggingum um tímalengd og/eða fjölda endurtekninga fyrir
viðeigandi stignun. Í fýsileikarannsókninni komu fram bætingar í stöðluðum
mælingum að lokinni fjögurra vikna notkun og hreyfimælar sýndu meiri
líkamlega virkni. Greining á niðurstöðum fyrir hvern þátt fýsileika leiddi í ljós
eftirfarandi þemu: (1) ásættanleiki: þakklæti, meiri færni, frumkvæði í virkni
og möguleg notkun fyrir einstaklinga sem munu fá heilaslag í framtíðinni; (2)
eftirspurn: raunveruleg notkun, áhugi á frekari notkun og þörf fyrir eftirfylgd;
(3) útbúnaður: mikilvægi endurgjafar, fjölbreytni í æfingu og framgangur í
æfingum; og (4) hentugleiki: þörf á aðstoð og tæknileg vandkvæði.
Megindlegar og eigindlegar niðurstöður voru mjög samhljóma og studdu vel
við fýsileika ActivABLES.
Ályktun: Þetta verkefni er gott dæmi um hvernig nýta má alþjóðlega
flokkunarkerfi ICF fyrir heildræna lýsingu á færni og aðstæðum ákveðins
hóps af einstaklingum og hvernig þróa má tæknibúnað tengdan snjalltækjum
fyrir einstaklinga sem hafa fengið heilaslag fyrir markvissar heimaæfingar og
daglegra hreyfingu. Fýsileiki ActivABLES fyrir einstaklinga sem hafa fengið
heilaslag rennir stoðum undir mikilvægi tæknibúnaðar í endurhæfingu þessa
hóps og kallar á frekari rannsóknir í stærri hópum til að fullvinna
tæknibúnaðinn og koma honum á markað. Frekari rannsóknir á færni og
aðstæðum eldri einstaklinga eru einnig nauðsynlegar til að sýna fram á þá
staðreynd að endurhæfing einstaklinga eftir heilaslag þarf að vera fjölbreytt
og einstaklingsmiðuð.
