Þekkingarmiðað lýðræði – þegar þekking lýðsins ræður

Abstract

Í þeirri lýðræðisvakningu sem varð á Íslandi eftir hrun mátti sjá hvernig ólíkir hópar byggðu lýðræðiskröfur og ákall um meira eða dýpra lýðræði á ólíkum hugmyndum um lýðræði. Kjarni þessara krafna var þó hinn sami: meira lýðræði þýddi aukin áhrif almennings á ákvarðanir og stefnumótun. Þannig undirstrikaði hin almenna umræða um lýðræði þann skilning að virkt samráð við almenning sé nauðsynlegur hluti lýðræðislegra stjórnarhátta. Í þessari grein er gerð tilraun til að varpa ljósi á ólíkt inntak lýðræðiskröfunnar eftir málefnum hverju sinni og athyglinni einkkum beint að þekkingarmiðuðu lýðræði. Því er haldið fram að þótt enn sé ekki hægt að segja að þekkingarmiðað lýðræði byggi á veigamiklum empíriskum rökum, þá bjóði það upp á áhugaverðustu leið samtímans til að hugsa um lýðræðisnýjungar.

During the democratic awakening in Iceland during and after the financial crisis of 2008 it was evident that different groups based their demands for more or deeper democracy on different conceptions of democracy. Yet their demands had a common core: more democracy meant greater public influence on policy- and decision-making. Thus public discussion insisted on a conception of democracy according to which public consultation is a necessary part of democratic governance. This paper discusses different kinds of consultation depending on the particular demands in each case with particular emphasis on epistemic democracy. I argue that even though it can hardly be said that epistemic democracy is based on much empirical evidence yet, its approach is the most promising way to think about future democratic.