Sustainable energy development is a cross-cutting policy objective with the ultimate aim of
a sustainable energy future. However, what that future involves and how it can be reached
is unclear. The aim of this PhD thesis is to address the question of what a sustainable
energy future entails and how stakeholders can track progress towards sustainable energy
development. The concept of sustainable energy development is inherently vague, and its
meaning has evolved considerably. In this research, two approaches were developed to
capture the meaning of sustainable energy development. A general definition of the
concept was captured through a comprehensive literature review with citation analysis and
a context-specific definition through stakeholder engagement. While these two definitions
largely aligned, they also highlighted that sustainable energy development can vary
significantly between energy systems. A mixed approach of semi-structured interviews,
focus groups, and a Delphi survey was demonstrated as a useful approach to identify
opportunities and pressing challenges for energy development within a particular setting.
A thorough review of existing indicators for sustainable energy development and indicator
selection methodologies showed that there is room for improvement. Therefore, a new
approach to indicator selection rooted in stakeholder engagement was developed. Based on
stakeholder input, a context-specific set of indicators for sustainable energy development
can be selected that reflects the relevant challenges and priorities. Thereby, stakeholders’
ownership and acceptance of the resulting indicators can be increased. A successful set of
sustainability indicators can be used to monitor progress, inform actions, and communicate
issues. The integration of sustainability indicators, a dynamic model and multi-criteria
decision analysis can enable the analysis of alternative energy futures and identification of
a desirable development path.
Sjálfbær orkuþróun er forsenda þess að ná sjálfbærri orkuframtíð. Óljóst er hvað sú framtíð
felur í sér eða hvernig skuli ná þangað. Markmið þessarar doktorsrannsóknar var að rýna
hvað sjálfbær orkuframtíð hefur í för með sér og hvernig haghafar geta mælt árangur í átt
að sjálfbærri orkuþróun. Hugtakið sjálfbær orkuþróun er í eðli sínu óskýrt og skilningur á
því hefur breyst og þróast umtalsvert í gegnum árin. Í rannsókninni var tvenns konar
nálgun þróuð í þeim tilgangi að fanga merkingu hugtaksins. Yfirgripsmikil rýni á vitneskju
sem er til staðar með tilvitnanagreiningu leiddi til almennrar skilgreiningar. Samtal við
haghafa leiddi til sértækrar skilgreiningar. Þrátt fyrir að þessum skilgreiningum svipi hvorri
til annarrar, sýndi greiningin að sjálfbær orkuþróun fyrir eitt orkukerfi þarf ekki að vera
heimfæranleg á annað orkukerfi. Blönduð aðferð af viðtölum, rýnihópum og Delphi
könnun getur verið nytsamleg nálgun til að greina tækifæri og aðkallandi áskoranir fyrir
orkuþróun í vissu samhengi.
Ítarleg rýni á núverandi vísum fyrir sjálfbæra orkuþróun og aðferðafræði við val þeirra
sýndi fram á svigrúm til úrbóta. Því var ný nálgun við val á sjálfbærnivísum þróuð sem
byggist á þátttöku haghafa. Mögulegt er að velja sjálfbærnivísa sem endurspegla
viðeigandi tækifæri og áskoranir fyrir orkuþróun með samtali við haghafa. Með því er
eignarhald og skilningur haghafa á vísunum einnig aukinn. Árangursríkt sett af
sjálfbærnivísum getur mælt árangur, upplýst aðgerðir og miðlað mikilvægum
upplýsingum. Með samþættingu sjálfbærnivísa, kviks kerfislíkans og rýni á margþættri
ákvarðanatöku er mögulegt að greina mismunandi sviðsmyndir og bera kennsl á hverjar
þeirra fela í sér sjálfbæra orkuframtíð.
