Titill: | Orðaforði íslenskra barna frá 4 til 8 ára aldurs: Langtímarannsókn á vaxtarhraða og stöðugleika. |
Höfundur: | |
Útgáfa: | 2018-12-31 |
Tungumál: | Íslenska |
Umfang: | 20 s. |
Háskóli/Stofnun: | Háskóli Íslands (HÍ) University of Iceland (UI) |
Svið: | Menntavísindasvið (HÍ) School of Education (UI) |
Birtist í: | Netla - veftímarit um uppeldi og menntun; |
ISSN: | 1670-0244 |
DOI: | 10.24270/netla.2018.15 |
Efnisorð: | Grunnskólanemar; Langtímarannsóknir; Leikskólabörn; Málþroski; Orðaforði |
URI: | https://hdl.handle.net/20.500.11815/1708 |
Tilvitnun:Hrafnhildur Ragnarsdóttir. (2018). Orðaforði íslenskra barna frá 4 til 8 ára aldurs: Langtímarannsókn á vaxtarhraða og stöðugleika. Netla – Veftímarit um uppeldi og menntun
|
|
Útdráttur:Greinin fjallar um orðaforðahluta rannsóknar á þróun máls og læsis meðal íslenskra
barna á aldrinum 4 til 8 ára. Um er að ræða viðamikla langtímarannsókn á flestum
þáttum málþroska og tengslum hans við þróun læsis og félagsþroska. Til að bæta úr
skorti á íslenskum mælitækjum fyrir orðaforða var útbúið orðaforðapróf fyrir börn á
aldrinum 4 til 8 ára, kallað Ísl-PPVT.
Markmið þess hluta rannsóknarinnar sem greinin fjallar um var að afla vísbendinga
um vaxtarhraða orðaforða íslenskra barna á mörkum leik- og grunnskóla, kanna
stöðugleika mælinga með nýja orðaforðaprófinu milli ára og meta réttmæti þess.
Þátttakendur voru 222 börn í tveimur aldurshópum sem sköruðust í 1. bekk. Í yngri
hópnum voru 111 börn, 55 stúlkur og 56 drengir, sem fylgt var eftir við 4, 5, 6 og 8
ára aldur. Í þeim eldri voru 46 stúlkur og 65 drengir prófuð með orðaforðaprófinu
við 6 og 7 ára aldur. Munur á meðalorðaforða hópanna tveggja í fyrsta bekk var ekki
marktækur og því hægt að sameina þá í einn.
Niðurstöður sýndu að orðaforði barna vex hratt á þessu aldursbili en jafnframt
birtust vísbendingar um mikinn einstaklingsmun strax við 4 ára aldur. Áreiðanleiki
og réttmæti Ísl-PPVT reyndist vera fullnægjandi; prófið sýndi marktæka fylgni
við aðra orðaforðamælingu (Orðalykil), mælingar á málfræðiþekkingu öll árin, við
hlustunarskilning í leikskóla og við lesskilning í 4. bekk. Eins og fjölmargar erlendar
rannsóknir sýnir rannsóknin því fram á tengsl orðaforða frá 4 ára við lesskilning og
aðra þætti læsis allt upp á miðstig grunnskóla.
Í ljósi þess hve mikilvæg undirstaða er lögð á þessum árum fyrir síðari lesskilning og
námsárangur hlýtur að vera forgangsatriði að finna þau börn sem standa höllum fæti
ekki síðar en við 3 til 4 ára aldur, fylgjast grannt með þeim og tryggja viðeigandi
stuðning og námsaðstæður til að fyrirbyggja námsörðugleika síðar.
|