Decision-making efficiency, accountability and democracy in inter-municipal cooperation arrangements : The case of Iceland

Abstract

Samstarf sveitarfélaga á Íslandi á sér margra áratuga sögu. Ekki síst hefur samstarf smærri sveitarfélaga og stærri verið títt og þá einkum með það að markmiði að bæta og efla þá þjónustu sem veitt er borgurunum. Slíkt hefur reynst hinum smærri sveitarfélögum þung þraut vegna smæðar þeirra og þar með skorts á bolmagni til að veita þjónustu. Í þessari grein er viðfangsefnið að rýna í hinar lýðræðislegu hliðar á samstarfi sveitarfélaga. Rannsóknarspurningarnar snúa að áhrifum slíks samstarfs á lýðræði, pólitíska ábyrgð og skilvirkni í ákvarðanatöku. Evrópskir fræðimenn hafa bent á vandkvæði við það hvernig samstarf hinna lýðræðislegra kjörnu eininga getur vakið upp spurningar sem tengjast þessum lýðræðislegum þáttum. Til að leitast við að svara þessu hvað Ísland varðar er stuðst við gögn úr tveimur könnunum meðal íslenskra sveitarstjórnarmanna þar sem þeir voru spurðir út í þessi atriði. Meginniðurstaðan er að sveitarstjórnarmenn á Íslandi telja þessi vandkvæði vera til staðar í samstarfsverkefnum sveitarfélaga, einkum þó er varðar óskýra pólitíska ábyrgð og skort á skilvirkni í ákvarðanatöku.