Hnattræn kristin siðfræði á tímum loftslagsbreytinga. Verkhyggjunálgun Willis Jenkins

Abstract

„Loftslagsbreytingar er vandamál sem ekki er hægt að leysa!“ Það eru orð guðfræðingsins og siðfræðingsins Willis Jenkins sem þessi grein beinir sjónum að. Hvað sem þessum orðum líður heldur Jenkins því fram að kristin siðfræði á tímum loftslagsbreytinga af mannavöldum geti brugðist við með ábyrgum hætti. Hann gagnrýnir hefðbundna nálgun kristinnar siðfræði á sviði umhverfis- og vistguðfræði og segir hana ófullnægjandi við núverandi aðstæður. Í staðinn mælir hann með hnattrænni verkhyggjunálgun en hún hefur að hans mati meiri burði en fyrri nálganir til að mæta vandamálinu. Það sem einkennir hana er áhersla á sköpunarkraft og hæfni manneskjunnar sem gerir það mögulegt að sýna náunganum kærleika, vinna að réttlæti og ganga í auðmýkt á Guðs vegum. Manneskjan er ábyrg og skapandi vera sem getur tekist á við erfiðar aðstæður. Ýmiss konar bjargráð standa henni til boða í menningunni og er trú og trúarlegt samstarf eitt þeirra. Samstarf milli trúarhópa víðs vegar um veröldina er því meginatriði í ábyrgri nálgun Jenkins. Að hans mati býður verkhyggja innan kristinnar siðfræði von í vonlitlum aðstæðum eins og þeim sem nú eru uppi af völdum loftslags-breytinga en vonin felst í tengslum, sköpunarkrafti og samstarfi trúarhópa.

“Climate change is not the sort of problem that can be solved.” These words of Willis Jenkins, a Christian theologian and ethicist, which this article focuses on, do not, however, result in despair. To the contrary, it is his conviction that Christian ethics in the anthropocene era sustains hope in quite hopeless situation, like the one humanity now experiences due to climate changes. From a perspective of responsibility, he criticizes traditional Christian approaches within environmental ethics and eco-theology for being inadequate and argues that global, Christian pragmatism is better equipped to meet the problem. Characteristics of Jenkins’s approach is belief in human agency and capabilities to invent creative ways to love our neighbours, doing justice and walk humbly with God. Human beings are responsive and creative beings, capable to meet difficult situations. Multiple recourses are thus available to address the problems, sustaining hope in quite hopeless situation. Cross-border networks of agents responding to problems thus form an essential source of his global Christian ethics in the anthropocene era.