Food systems face urgent sustainability challenges that are set to escalate as the world population expands, becomes more affluent, and urbanizes at a fast rate. These challenges are deeply rooted in food systems; the technology, ways of working, interorganizational relationships and interdependencies, and the wider societal structure and culture. Therefore, their solution calls for radical, non-linear, and structural system changes (i.e., sustainability transitions). Transitions require an understanding of the dynamics of the system, including drivers of change and structural inertia, especially as food systems are characterised by concentration of power in the hands of large, profit driven businesses with vested interest in maintaining the status quo. Given the urgency of food system sustainability transitions, and the potential for using modelling to design policy to guide such transitions, the aim of this research is to map the endogenous feedback structure of the Norwegian salmon aquaculture industry, to determine if the modelling of a food system’s endogenous feedback structure using a system dynamics approach can support the system’s transition towards sustainability. The findings indicate that the endogenous structure of the Norwegian salmon aquaculture industry has impacted its development and in particular policy outcomes and thus potentially maintained resistance to change. This implies that new policy design will be important to guide transitions towards sustainability and would benefit from considering the system’s endogenous structure. These findings underscore the relevance of a systems perspective in policy design and transitions modelling.
Matvælakerfi standa frammi fyrir brýnum sjálfbærniáskorunum sem eiga sér djúpar rætur í
tækni og aðferðum við frumframleiðslu, vinnslu og dreifingu matvæla,
viðskiptasamböndum, stjórnkerfinu, samfélagsgerðinni og menningunni. Lausn þeirra
krefst því róttækra kerfisbreytinga sem kallast sjálfbærniumskipti (e. sustainability
transitions). Þar sem matvælakerfi einkennast af samþjöppun valds í höndum stórra,
hagnaðardrifinna fyrirtækja sem hafa hagsmuni af óbreyttu ástandi krefjast umskipti þeirra
skilnings á innri byggingu (e. endogenous structure) þeirra, og drifkröftum breytinga og
tregðu innan slíkra kerfa. Í ljósi þess hve brýnt er að auka sjálfbærni matvælakerfa og
þeirra tækifæra sem felast í notkun líkana við stefnumótun sjálfbærniumskipta er markmið
þessarar rannsóknar að kortleggja innri byggingu norska fiskeldisiðnaðarins til að ákvarða
hvort kvikt kerfislíkan (e. system dynamics model) af innri byggingu matvælakerfis geti
stutt sjálfbærniumskipti kerfisins. Niðurstöðurnar benda til þess að innri bygging norska
laxeldisiðnaðarins hafi áhrif á þróun hans og viðbrög við stefnumörkun stjórnvalda og
viðhaldi þannig viðnámi gegn sjálfbærniumskiptum. Þessar niðurstöður fela í sér að
stefnumörkun verður mikilvægt tæki til að leiða sjálfbærniumskipti í framtíðinni og að
skilningur á innri byggingu matvælakerfa mun vera forsenda slíkrar stefnumörkunar. Þetta
undirstrikar mikilvægi kerfissjónarmiða (e. systems perspective) í stefnumótun og
sjálfbærniumskiptum.
