What moves us: connections between urban mobility, travel emissions and wellbeing

Abstract

The thesis explores the connections between the urban environment, travel behaviour and wellbeing with a mixed methods approach, focusing on the Nordic countries. Despite being hailed as climate leaders, Nordic countries’ travel footprints are exceeding levels for remaining below 1.5-degree Celsius temperature increase, while many people who meet the threshold today might belong to lower socio-economic groups. A large portion of the travel footprints stems from long-distance leisure travel and is partially driven by low climate concern. The thesis further focuses on a case study of Reykjavík, Iceland. Reykjavík urbanites express that they travel away from the city for their wellbeing, and the trips could be partially motivated by interactions with the broader urban environment. Activity spaces are used to explore this indication further. A correlation is found between high levels of urban mobility and engaging more in domestic leisure travel. Furthermore, there are indications of a lack of functioning public and active transport systems in Reykjavík. In daily urban mobility, exposure to green and grey spaces beyond one’s neighbourhood could impact overall life satisfaction, although underlying socio-economic background is more relevant. What is more, exposure to green and grey spaces explains some of the leisure travel emissions, but personal attitudinal factors are more significant. The thesis highlights the importance of people-centric urban planning which considers the wellbeing and needs of residents. It also emphasises the need for rapid travel emissions reductions in wealthy countries while making sure socio-economically disadvantaged people do not get left behind in the transition towards sustainability.

Ritgerðin kannar tengsl borgarumhverfis, ferðahegðunar og vellíðunar með blandaðri aðferð, og einblínir á Norðurlöndin. Þrátt fyrir að vera oft hyllt sem leiðtogar í loftslagsmálum hafa Norðurlöndin ferðafótspor sem fara yfir þau viðmiðunarmörk sem þörf er á til að haldast undir 1,5 gráðu hlýnunarmarka. Á sama tíma tilheyra margir sem uppfylla skilyrði um viðmiðunarmörk í dag lægri félags- og efnahagshópum. Stór hluti ferðasporanna stafar af lengri frístundaferðum og eru að hluta til knúin áfram af litlum loftslagsáhyggjum. Ritgerðin einblínir svo nánar á Reykjavík með tilviksrannsókn. Reykvíkingar segjast ferðast úr borginni sér til velferðar og að tenging við víðara borgarumhverfi geti verið hvati fyrir ferðalöngunum. Fylgni er að finna á milli mikils hreyfanleika í þéttbýli og þess að taka ríkari þátt í ferðalögum á eigin tíma innanlands. Jafnframt eru vísbendingar um skort á virkum almennings- og samgöngukerfum í Reykjavík. Útsetning fyrir grænum og gráum svæðum í daglegum ferðalögum innan borgarinnar borgarinnar út fyrir sitt nærumhverfi gæti haft áhrif á almenna lífsánægju, þó að undirliggjandi félagslegur og efnahagslegur bakgrunnur skipti þar meira máli. Samband við græn og grá svæði skýrir hluta af losun frá frístundaferðum, en persónulegir viðhorfsþættir eru mikilvægari. Í ritgerðinni er lögð áhersla á mikilvægi borgarskipulags sem er hannað fyrir fólk og hefur velferð og þarfir íbúa í huga. Í ritgerðinni er einnig lögð áhersla á nauðsyn þess að draga hratt úr losun tengdri ferðalögum í ríkum löndum og á sama tíma að tryggja að félagslega-efnahagslega illa settir einstaklingar verði ekki skildir eftir í umskiptum í átt að sjálfbærni.