,,Þáttur var tekinn í hlaupinu af Höskuldi.“ Samspil fastra orðasambanda og setningagerðar
Titill: |
,,Þáttur var tekinn í hlaupinu af Höskuldi.“ Samspil fastra orðasambanda og setningagerðar |
Aðrir titlar: |
The interplay of idiomatic expressions and syntactic constructions |
Höfundur: |
Ingason, Anton
orcid.org/0000-0002-2069-5204
Sigurðsson, Einar Freyr
Wood, Jim
|
Útgáfa: |
2016 |
Tungumál: |
Íslenska |
Umfang: |
13-42 |
Háskóli/Stofnun: |
Háskóli Íslands University of Iceland |
Svið: |
Hugvísindasvið (HÍ) School of Humanities (UI) |
Deild: |
Íslensku- og menningardeild (HÍ) Faculty of Icelandic and Comparative Cultural Studies (UI) |
Birtist í: |
Milli mála;8 |
ISSN: |
2298-1918 2298-7215 (eISSN) |
Efnisorð: |
Orðtök; Þolmynd; Íslenska; Setningafræði; Idiomatic phrases; Idiomatically combining expressions; Icelandic; Syntax
|
URI: |
https://hdl.handle.net/20.500.11815/507
|
Skoða fulla færslu
|
Tilvitnun:
Anton Karl Ingason, Einar Freyr Sigurðsson og Jim Wood. (2016). ,,Þáttur var tekinn í hlaupinu af Höskuldi.“ Samspil fastra orðasambanda og setningagerðar, Milli mála, 8, 13-42.
|
Útdráttur:
Þessi grein fjallar um föst orðasambönd þar sem tiltekin sögn og
tiltekið andlag hennar eru túlkuð á sérstakan hátt sem ekki er fyrirsegjanlegur
út frá merkingu einstakra orða. Við ræðum samspil
tiltekinna setningagerða í íslensku og túlkunar á þessum sömu
orðasamböndum. Sjónum er einkum beint að víxlum milli germyndar,
þolmyndar og nýju ópersónulegu setningagerðarinnar. Við
sýnum að þau sambönd sem glata orðasambandsmerkingu í hefð-
bundinni þolmynd varðveita hana í nýju ópersónulegu setningagerðinni.
Fjallað er um þá eiginleika sem einkenna föst sagnasambönd
og kenningar sem settar hafa verið fram af Chomsky og
Lebeaux um greiningu á svona gögnum. Þessar kenningar samrýmast
ágætlega greiningum á nýju ópersónulegu setningagerðinni sem
gera ráð fyrir ósögðu frumlagi vegna þess að ósagður liður í frumlagssæti
ætti að koma í veg fyrir rökliðafærslu andlags. Ef andlagið
getur ekki færst þá standa sögn og andlag hlið við hlið og ekkert
spillir fyrir því að túlka þessar tvær einingar sem eina merkingarlega
heild. This paper discusses idiomatic expressions in natural language
where a particular verb and its particular direct object are interpreted
in a special way which cannot be predicted based on the
meaning of individual words. We discuss the interplay of certain
syntactic constructions in Icelandic and the interpretation of these
syntactic constructions. We show that idioms that lose their idiomatic
meaning in a canonical passive retain it in the new impersonal
constuction. Properties that characterize verbal idioms are
discussed as well as theories put forth by Chomsky and Lebeaux
regarding the analysis of such data. Those theories are compatible
with the view that the new impersonal construction in Icelandic
involves a silent subject because a silent element in the subject position
should block A-movement of the direct object. If the object
cannot move, the verb and its object are adjacent and nothing prevents
an interpretation where the two subparts of the idiom are
interpreted as one semantic unit.
|