This doctoral research examines three distinct but interconnected groups of
queer migrations to Iceland, that is, individuals coming from the Global South,
from Central and Eastern Europe and from the Global North. The general aim of
the project is to queer migration studies within the Icelandic context, by
discussing queer people and by decentring dominant political projects. This
research further applies the theory of homonationalism to frame the overall
study, as well as theories of nesting orientalism and the global hierarchy of
value to analyse the hierarchical ordering of migrants. Moreover, it implements
the analytical lens of belonging to examine how political projects of exclusion
dictate interlocutors’ sense of belonging, to their ethnic community, the queer
community, and the Icelandic mainstream society. The research project applies
feminist, queer and transnational methodology, and qualitative methods are
implemented.
The research is rooted in four peer reviewed articles. Article one discusses
how migrants from the Global South often develop a bifocal worldview; how
their degree of “outness” is determined by identity management strategies; and
how their experience of racialisation and othering often leads to a sense of
unbelonging. Migration could, nonetheless, materialise new paths and practices
regarding issues of gender and sexuality. Article two discusses migrants from
Central and Eastern Europe, the overarching theme was “exclusionary
moments” while sub-themes relate to social class and disidentification; shame
and emotion l work; and participants’ sense of unbelonging. Article three
discusses the group from the Global North, where a privileged subjectivity is
highlighted, relating to the themes of queer imaginations of belonging; a
privileged sense of belonging; and the politics of belonging. The fourth and last
article discusses the exclusionary moments of queer migrant women from all
over the globe, relating to the political projects of the national identity and the
Catholic Church in Iceland.
The findings display the intersectional process of queer migrants’
experiences, the multiple effects of racism, sexism and migratism in the queer
community and sexism, heterosexism and cisgenderism within the ethnic and
religious communities. The relational process of racialisation and being labelled
as the immigrant other within the Icelandic mainstream society seems
nonetheless, in some cases, impossible to overcome. This othering of
immigrants is embedded in racial, cultural, and class hierarchies, as white
migrants from the Global North experience inclusion and belonging unlike that
of non-white migrants from the Global South. Interlocutors from Central and
Eastern Europe are, in many cases, automatically attributed a subordinated
subject position compared to that of other white immigrants. This ever shifting
but underlying hierarchical ordering of immigrants highlights how cultural
similarities, racialisation processes and socioeconomic status determines
immigrants sense of acceptance and belonging in Icelandic society.
Þessi doktorsrannsókn skoðar hinsegin fólksflutninga til Íslands, og reynslu
hinsegin innflytjenda af því að búa á Íslandi. Megin markmið rannsóknarinnar
er að hinseginvæða fólksflutningafræði í íslensku samhengi, með því að fjalla
um hinsegin reynslu og að skjöna samfélagsleg norm. Femínískri, hinsegin og
þverþjóðlegri aðferðafræði er beitt ásamt eigindlegum aðferðum. Viðmælendum er
skipt í þrjá hópa, það er, einstaklingar sem koma frá hinu hnattræna suðri, frá Miðog
Austur-Evrópu og frá hinu hnattræna norðri. Kenningar um hinsegin
þverþjóðlega þjóðernishyggju eru notaðar til að ramma inn rannsóknina ásamt
kenningum um stigskipta Austurlandahyggju og hnattrænt gildisstigveldi til að
greina myndun innflytjendastigveldis. Kenningar um pólitíska fullgildingu og
tilfinningalega fullgildingu eru notaðar til að greina á hvaða forsendum útilokun á
sér stað og hvernig hún stjórnar tilfinningu viðmælenda varðandi það að tilheyra, í
viðkomandi innflytjenda samfélagi, í hinsegin samfélaginu og í íslensku
meginstraums samfélagi.
Rannsóknin byggist á fjórum ritrýndum greinum. Sú fyrsta fjallar um
innflytjendur frá hinu hnattræna suðri, hvernig þau mynda oft tvíhliða sýn á
veruleikann, og stjórna markvisst upplýsingum um kynhneigð og kyngervi sitt. En
reynsla af kynþáttun leiddi oft til tilfinningarinnar að tilheyra ekki. Fólksflutningar
gátu þó opnað nýjar leiðir í tengslum við kynhneigð og kyngervi viðkomandi. Grein
tvö fjallar um hópinn frá Mið- og Austur-Evrópu, þar er yfirstefið
„útilokunarstundir“ á meðan undirþemu tengdust samfélagsstöðu og afsamsömun,
skömm og tilfinningalegri vinnu ásamt tilfinningunni að tilheyra ekki. Þriðja greinin
fjallar um hópinn frá hinu hnattræna norðri og endurspeglaði vissa forréttindastöðu.
Þemun þar fjalla um hinsegin hugmyndir varðandi fullgildingu, forgjöf varðandi
tilfinningalega fullgildingu, og útilokun í tengslum við pólitíska fullgildingu. Fjórða
greinin fjallar um útilokunarstundir hinsegin kvenna frá öllum heimshornum,
varðandi pólitíska fullgildingu og það að passa ekki inn í ráðandi hugmyndir um
sjálfsmynd þjóðarinnar og fá ekki aðgang að velþóknun innan kaþólsku kirkjunnar
á Íslandi.
Niðurstöðurnar sýna fram á ferli skörunar varðandi reynslu hinsegin
innflytjenda af kynþáttahyggju, menningarhyggju og kynjahyggju, í hinsegin
samfélaginu og gagnkynhneigðarhyggju, kynjahyggju og síshyggju í innflytjendaog
trúarsamfélögum. Í meginstraums samfélaginu er að finna samskiptalegt ferli
kynþáttunar sem felst í því að vera endurtekið stimplaður sem innflytjandi, sem í
sumum tilfellum virðist ómögulegt að yfirstíga. Öðrun innflytjenda er, engu að
síður, innbyggð í stigveldi hugkvía eins og kynja, kynþátta, menninga og stétta, þar
sem hvítir innflytjendur frá hinu hnattræna norðri upplifa þátttöku og það að
tilheyra ólíkt því sem innflytjendur með annað litarhaft og frá hinu hnattræna suðri
upplifa. Á sama tíma upplifa viðmælendur frá Mið- og Austur-Evrópu í mörgum
tilfellum að þeim sé sjálfkrafa eignuð víkjandi samfélagsstaða, samanborið við aðra
hvíta innflytjendur. Þetta síbreytilega en undirliggjandi innflytjendastigveldi sýnir
hvernig menningarleg einkenni, kynþáttafordómar og félagshagfræðileg staða
innflytjenda ákvarðar tilfinningu þeirra fyrir fullgildingu og því að tilheyra í
íslensku samhengi.
