Concussion symptoms are complex. They are non-specific to a concussion, and there is
no gold standard for diagnosis and evaluation. For most, symptoms will resolve in days
or weeks following a concussion. However, symptoms can become more serious, lasting
for months or even years, considerably affecting quality of life. Long-lasting concussion
symptoms can include worse mental health and cognitive function, impaired sleep, and
ocular and vestibular problems. Sports are a significant risk factor for concussions.
Previous concussions, medical history and background, age and gender are also factors
influencing the prevalence and the sequela of concussion and progression of symptoms.
Despite being underrepresented in the concussion literature, many studies have found
that women are more at risk of sustaining a concussion and have more severe symptoms.
All of the participants in this study were Icelandic female athletes, retired and still active.
All had been playing at the highest level in their sport in Iceland. The aims of this Thesis
were to 1) examine the usefulness of self-report of concussion history and test if
different methods of obtaining self-report would affect the report given and the
relationship with an outcome variable; 2) examine concussion history and symptoms
among retired and still active female athletes and the relationship with mental health and
cognitive abilities; 3) validate self-reported concussion history and symptoms by
assessing phycological responses and physical markers in a virtual reality environment.
Self-reported history varied according to the method used to elicit concussion history.
This change indicates a lack of concussion knowledge and that detailed questioning
might be preferable when asking for a self-report of concussion history. This change and
how groups were formed depending on concussion count affected the relationship with
current symptoms. History of concussion was connected to poorer impulse control, more
current post-concussion symptoms and more problems with sleep, as well as more
anxiety and depression symptoms. Retired athletes with a concussion history tended to
have a worse outcome. When evaluating concussion symptoms and responses in a virtual
reality environment, biological signals showed discriminative powers when comparing
those with and without a concussion history. This supports their use as possibleiv
biomarkers for concussion. The Random forest algorithm predicted concussion history
with over 90% accuracy.
Overall, the findings support the use of self-report while assessing concussion history
and symptoms among female athletes with the appropriate framework. However, the
limitations of self-report and how they can affect results are also recognised. In addition,
results suggest that concussion history is connected to worse mental health and poorer
impulse control. The findings also highlight the use of a multimodal approach to
concussion assessment and support the use of several biological measures as possible
biomarkers for concussion. Results also underline the importance of including
technology from different fields in concussion assessment
Einkenni sem hafa verið kennd við heilahristing eru flókin, þau eru ekki sértæk fyrir
heilahristing og það er engin ein algild leið til þess að greina og meta heilahristing.
Flestir jafna sig á einkennum á nokkrum dögum eða vikum. Hins vegar, geta einkenni
orðið mjög slæm, varað í nokkra mánuði eða ár og haft mikil áhrif á lífsgæði.
Langtímaafleiðingar eftir heilahristing geta verið verri líðan og hugræn geta, verri svefn
og vandi með augnhreyfingar og jafnvægi. Íþróttir eru einn þeirra áhættuþátta sem hefur
mikið vægi þegar kemur að heilahristing, þó ekki fylgi öllum íþróttum jafn mikil áhætta.
Fyrri heilahristingssaga, heilsa og bakgrunnur hafa jafnframt áhrif, en einnig aldur og
kyn. Allt eru þetta þættir sem hafa áhrif á algengi og afleiðingar heilahristings. Þrátt fyrir
að konur eru ekki eins mikið rannsakaðar og karlar gefa margar rannsóknir til kynna að
konur séu í meiri hættu á því að fá heilahristing og glími við alvarlegri einkenni.
Allir þátttakendur í þessari rannsókn voru íslenskar íþróttakonur sem annað hvort voru
enn að æfa og keppa í efstu deildum í sinni íþrótt, eða voru hættar. Markmið þessa
verkefnis voru að 1) skoða gagnsemi þess að fá þátttakendur sjálfa til að greina frá
heilahristingssögu sinni ásamt því að meta hvort mismunandi aðferðir við að fá fram
heilahristingssögu hafi áhrif á það sem er uppgefið og tengsl við fylgibreytur; 2) skoða
heilahristingssögu og einkenni meðal íþróttakvenna, sem eru hættar og þeirra sem eru
enn virkar, og meta samband við líðan og hugræna getu; 3) staðfesta mat á eigin
heilahristingssögu og einkennum með því að skoða svörun og líffræðileg merki sem
safnað var í sýndarveruleika.
Mat á heilahristingssögu breyttist á milli aðstæðna og var háð því hvaða upplýsingar
voru gefnar og hvernig þáttakandi var beðinn um að rifja upp. Þessi breyting bendir til
þekkingarleysis á heilahristing og að nákvæmari spurningar um heilahristingssögu séu
mikilvægur hluti af gagnasöfnun þegar nota á sjálfsmat. Þessi breyting og það hvernig
hópar voru myndaðir út frá fjölda heilahristinga hafði áhrif þegar tengslin við fylgibreytu
voru metin. Tengsl voru á milli heilahristingssögu og stýrifærni, núverandi
heilahristingseinkenna, meiri svefnvanda, og kvíða-og þunglyndiseinkenna. Þeim
íþróttakonum sem áttu sögu um heilahristing og voru hættar keppni gekk í mörgum
vi
tilvikum verr en öðrum hópum. Merki frá nemum sem mældu líffræðilega svörun við
áreiti í sýndarveruleika gáfu ennfremur til kynna að hægt var að greina á milli þeirra sem
greindu frá sögu um heilahristing og þeirra sem ekki greindu frá heilahristingssögu.
Niðurstöður stiðja því að hægt sé nota þessi merki sem viðmið við mat á
heilahristingseinkennum. Með notkun Random forest reikniritsins var hægt að spá fyrir
um heilahristingssögu með yfir 90% nákvæmni.
Þegar á heildina er litið gefa niðurstöður þessa verkefnis til kynna að hægt sé að styðjast
við sjálfsmat á einkennum og heilahristingssögu. Þó er mikilvægt að vera meðvitaður um
þær takmarkanir sem kunna að fylgja þessari aðferð og áhrifum á niðurstöður. Að auki
benda niðurstöður til þess að tengsl séu á milli heilahristingssögu og verri andlegrar
heilsu og að hluta til stýrifærni. Niðurstöður undirstrika einnig mikilvægi þessa að notast
við fleiri en eina mælingu við mat á einkennum og mikilvægi þess að nýta aðferðir sem
koma úr ólíkum áttum við mat á heilahristing. Með því opnast fleiri möguleikar á
mögulegum greiningarviðmiðum fyrir heilahristing
