Abstract
Background: Insufficient sleep is associated with an increased risk of a variety
of negative health outcomes and has been shown to adversely affect academic
and cognitive function. Despite strong evidence of the deleterious effects of
short and disrupted sleep on health, studies that use objective methods to
measure adolescent free-living sleep, in general, and its association with
academic and cognitive performance, specifically, are scarce, particularly
during the critical transition from compulsory to secondary education.
Aim: The aim of this research was to use objective measures to
quantify the free-living sleep of Icelandic adolescents at ages 15 and 17, as
they transition from compulsory to secondary education, and to determine
whether their sleep patterns are associated with academic and cognitive
outcomes.
Methods: The study sample came from six elementary schools in Reykjavík,
Iceland. One week of free-living sleep measured with wrist actigraphy was
collected at two time points. The first wave of data collection occurred in 2015,
where 280 participants had valid sleep data (mean age 15.9±0.3 years). Two
years later, 199 participants had valid sleep data (mean age of 17.7±0.3 years).
In total, 145 participants had complete data at both data collection points.
During the first wave of data collection, academic achievement was objectively
quantified using the combined score from standardized national examinations
administered to all 10th grade students in mathematics, English, and Icelandic.
During the second wave of data collection, an n-back working memory task and
Posner cue-target visual attention task were used to objectively assess
cognitive function.
Results: Over all measured nights at both time points, Icelandic adolescents
averaged late bedtimes (00:43 at age 15, 01:12 at age 17), short total sleep
time (6.6 ± 0.7 h/night at age 15 and 6.2 ± 0.7 h/night at age 17) and high
variability in total sleep time (weekly standard deviations of 1.3 h and 1.4 h at
ages 15 and 17, respectively). Thus, during the two year change from age 15 to
age 17, students sleep duration decreased, night-to-night variability in sleep duration increased, and students went to bed 29 min/night later. Cross-sectional regression of the data collected at age 15 in those with standardized exam scores (n=253) demonstrated that both bedtime and night-to-night variability in total sleep time were negatively associated with the average score across all topics. Similarly, cross-sectional analysis of students who underwent cognitive function testing at age 17 (n=160) showed that time in bed the night before cognitive testing was negatively associated with response times during the most challenging memory task. However, sleep measures the night before
did not correlate with performance on the attention task and weekly sleep parameters were not associated with either cognitive task.
Conclusion: In general, Icelandic students go to bed late and have short and
inconsistent sleep schedules at both age 15 and age 17. Cross-sectional results
at age 15 indicate that those with earlier bedtimes and more consistent sleep
schedules score higher on national exams. In addition, the cross-sectional
results at age 17 demonstrated that shorter time in bed the night prior to the
cognitive testing was associated with poorer performance on the most
challenging short-term memory task. Despite the presence of several
significant associations, the relationship between free-living sleep and
academic and cognitive task performance in healthy adolescents is less clear
than that identified in laboratory studies or with self-report, perhaps due to
high night-to-night sleep variation. Future studies with longer observation
periods and interventional components could further clarify the relationship
between free-living sleep and academic and cognitive performance in
adolescents.
Bakgrunnur: Fyrri rannsóknir hafa sýnt fram á að nægur svefn á unglingsárum
er lífsnauðsynlegur, og að stuttur og ófullnægjandi svefn getur haft áhrif á
andlega og líkamlega heilsu. Enn fremur hefur verið sýnt fram á að stuttur
svefn getur haft neikvæð áhrif á námsárangur og hugræna virkni. Þrátt fyrir
sterkar vísbendingar um skaðleg áhrif ófullnægjandi svefns á heilsuna skortir
rannsóknir sem mæla svefn hlutlægt (við frjálsar aðstæður). Einnig
skortir rannsóknir sem nota hlutlægar mælingar til að kanna tengsl svefns á
námsárangur og hugræna frammistöðu, sérstaklega á þessum mikilvæga tíma
þegar ungmenni færa sig úr grunnskóla og yfir í framhaldsskóla.
Markmið: Meginmarkmið þessarar doktorsritgerðar var að nota
hlutlæga mælikvarða til að mæla svefn íslenskra ungmenna á aldrinum 15 til 17
ára, við skólaskiptin úr grunnskóla yfir í framhaldsskóla, og að skoða
hvort svefnmynstur þeirra tengist námsárangri og hugrænum þáttum.
Aðferðir: Rannsóknarúrtakið kom frá sex grunnskólum í Reykjavík. Gögnum var
safnað vorið 2015, þar sem 280 þátttakendur höfðu gild gögn um svefn
(meðalaldur 15,9 ± 0,3 ár). Tveimur árum síðar höfðu 199 þátttakendur gild
svefngögn (meðalaldur 17,7 ± 0,3 ár). Hægt var að tengja gögn hjá 145
nemendum á báðum tímapunktum. Svefn var mældur í eina viku með
actigraph hreyfimæli sem var staðsettur á úlnliði. Í fyrri gagnasöfnun árið 2015
var meðaleinkunn í samræmdum prófum í íslensku, stærðfræði og ensku notuð
sem mælikvarði á námsárangur. Tveimur árum seinna var hugræn virkni mæld
með n-back minnisprófi og Posner cue-target athyglisprófi. Við mat á gögnum
var notast við ýmsar tölfræðilegar greiningar, keyrðar í R tölfræðiforritinu.
Niðurstöður: Íslensk ungmenni fara að meðaltali seint í rúmið (00:43 við 15 ára
aldur, 01:12 við 17 aldur) og heildar svefntími er stuttur (6,6 ± 0,7 klst /nótt 15
ára og 6,2 ± 0,7 klst./nótt 17 ára). Enn fremur er breytileiki í svefni hár á báðum
tímapunktum (1,3 klst./nótt og 1,4 klst). Þegar heildarbreyting á svefni frá 15 til
17 ára aldurs er skoðuð, sést að svefnlengd nemanda minnkar, svefnbreytileiki
á nóttu eykst og nemendur fara að meðtali að sofa 29 mínútum seinna. Við
fyrri gagnasöfnun, árið 2015 (n=253) fundust neikvæð tengsl á milli
svefnlengdar, háttatíma og einkunna á samræmdu prófi sem gefur til kynna að
nemendur sem fara fyrr að sofa og eru með minni breytileika í svefni fá hærri
meðaleinkunn á prófunum. Svipað fannst í seinni gagnasöfnun árið 2017
(n=160), en þar sást að styttri tími í rúminu nóttina fyrir hugræna prófið tengdist slakari árangri, en þó aðeins á mest krefjandi minnisprófinu. Hins vegar voru ekki tengsl á milli svefns kvöldið áður og frammistöðu á athyglisprófinu og engin tengsl fundust á milli heildarsvefns yfir vikuna og niðurstöðum á minnis- og athyglisprófinu.
Samantekt: Almennt fara íslensk ungmenni seint að sofa og svefnbreytileiki er
hár bæði við 15 og 17 ára aldur. Að sama skapi styttist svefnlengd á tveggja ára
tímabili þegar nemendur útskrifast úr 10. bekk og skipta yfir í framhaldsskóla.
Þversniðsniðurstöður við 15 ára aldur sýna að svefngæði og háttatími hafa áhrif
á einkunnir, en þeir nemendur sem fara fyrr að sofa og eru með lítinn
breytileika í svefni fá hærri einkunnir í samræmdum prófum. Að auki sýndu
niðurstöður við 17 ára aldur að styttri tími í rúminu nóttina fyrir hugrænu
prófin tengdist slakari frammistöðu á mest krefjandi minnisverkefninu. Svefn
virðist því hafa áhrif á hugræna þætti hjá 17 ára unglingum. Þrátt fyrir að fyrri
rannsóknir hafi sýnt mikilvæg tengsl milli svefns og hugrænnar frammistöðu hjá
heilbrigðum unglingum, virðast tengslin sem mælast hlutlægt vera óljósari en
þau sem koma fram á rannsóknarstofu eða sem mæld eru með huglægum
mælitækjum eins og spurningalistum. Ein skýringin getur verið mikill breytileiki
í svefni hjá úrtakinu en framtíðarrannsóknir með lengri athugunartímabilum og
íhlutunum gætu skýrt sambandið milli svefns og náms- og hugræns árangurs
hjá unglingum enn frekar.
