The study was collaborative action research (CAR) and lasted for 24 months.
The overall aim was to create new knowledge on values education in early
childhood education and on the methodology of CAR and, furthermore, to
contribute to changes in the field. The author worked in close collaboration
with seven preschool teachers in one Icelandic preschool, who focused on
their own professional development in relation to values education. The
main research question that guided the study was How can collaborative
action research support preschool teachers’ professional development in
relation to values education? The thesis consists of four empirical studies
that have been presented in four research papers, as journal articles and as
a book chapter. The first paper focuses on what values the preschool
teachers found important to teach the children in the preschool and why
these values were seen as important. The focus was also on how the
preschool teachers saw their own role as values educators. The second
paper focuses on how the preschool teachers communicated the values
they found important to the children. The third paper focuses on how the
preschool teachers learned and developed professionally through
participating in CAR and how they experienced the advantages and
challenges of the process. The fourth paper focuses on how the
researcher’s role was constructed during the process.
Ontologically, a sociocultural perspective guided the study, where
learning and development are believed to be inseparable from the social
context in which they happen (Säljö, 2005; Vygotsky, 1978). Furthermore,
Habermas’s theory of communicative action is used to study values
education in more detail. Habermas believed that learning happens through
communication and that education should be more about communication
(Edgar, 2006). In the study, values are seen as intertwined in the minds and
actions of individuals rather than only related to either of these two
spheres (Hitlin & Piliavin, 2004; Tappan, 2006).
Epistemologically, the study builds on the methodology of CAR, which
has proven to be beneficial to reach teachers in the field, to create new
knowledge and to make changes in practice (Bruce, Flynn & Stagg-Peterson,
2011; Kemmis, McTaggart & Nixon, 2014; Koshy, 2010).
The findings of the study show that the CAR methodology proved to be
effective for professional development in relation to values education. The
preschool teachers chose to focus on values related to social skills and
found it important to make the children socially competent.
Rannsóknin var samstarfsrannsókn (e. collaborative action research) og stóð
yfir í tvö ár. Meginmarkmiðið var að skapa nýja þekkingu á þeim gildum sem
leikskólamenntun er byggð á. Einnig var markmiðið að skapa þekkingu á
aðferðafræði starfendarannsókna og stuðla að breytingum á leikskólastarfi.
Höfundur var í nánu samstarfi við sjö leikskólakennara í einum leikskóla,
sem lögðu áherslu á eigin starfsþróun í tengslum við verkefnið.
Meginrannsóknarspurningin var þessi: Hvernig getur samstarfsrannsókn
stutt starfsþróun leikskólakennara í tengslum við þau gildi sem
leikskólamenntun byggist á? Doktorsritgerð þessi er byggð á fjórum
rannsóknum sem hafa verið birtar sem þrjár tímaritsgreinar og bókarkafli. Í
fyrstu greininni er fjallað um það hvaða lífsgildi leikskólakennurum fannst
mikilvægt að kenna börnum í leikskólanum og hvers vegna þau gildi þóttu
mikilvæg. Einnig er fjallað um það hvaða augum leikskólakennararnir litu
eigið hlutverk í tengslum við gildin. Í annarri greininni er fjallað um það
hvernig leikskólakennarar miðluðu þeim gildum sem þeim þóttu
mikilvægust til barnanna. Þá var athugað í þriðju grein hvernig
leikskólakennararnir þróuðu sig faglega með þátttöku sinni í
samstarfsrannsókninni, og einnig hvernig þeir upplifðu kosti þess og galla að
taka þátt. Loks var rýnt í það í fjórðu grein hvernig hlutverk rannsakanda
mótaðist meðan á rannsóknarferlinu stóð.
Rannsóknin byggist á félagsmenningarlegu viðhorfi að því er varðar
verufræði. Þar af leiðandi er litið svo á að nám og þroski séu alltaf háð
félagslegu samhengi (Säljö, 2005; Vygotsky, 1978). Jafnframt er kenning
Habermas um samskipti (e. communicative actions) nýtt til að rannsaka gildi
í leikskólamenntun af meiri nákvæmni. Habermas leit svo á að nám færi
fram með samskiptum og þess vegna ætti menntun að fjalla meira um
samskipti (Edgar, 2006). Í rannsókninni er gert ráð fyrir því að lífsgildi séu
samtvinnuð í huga og athöfnum manna, en ekki aðeins tengd öðrum
þættinum einvörðungu (Hitlin og Piliavin, 2004; Tappan, 2006).
Þekkingarfræðilega byggist rannsóknin á aðferðafræði samstarfsrannsókna.
Aðferðafræðin hefur reynst gagnleg til að ná til kennara á vettvangi, skapa nýja þekkingu í skólasamfélaginu og til að gera breytingar á
starfinu (Bruce, Flynn og Stagg-Peterson, 2011; Kemmis, McTaggart og
Nixon, 2014; Koshy, 2010).
Niðurstöður rannsóknarinnar sýna að aðferðafræði samstarfsrannsókna
reyndist hafa rík áhrif á starfsþróun leikskólakennara í tengslum við gildi.
Leikskólakennararnir völdu að leggja áherslu á gildi sem þeir tengdu við
félagsfærni og sömuleiðis fannst þeim mikilvægt að börnin yrðu félagslega
sterkir einstaklingar.
