The rationale for this study is that drama was included in the national curriculum framework in Iceland for the first time in 2013. As a result, there were considerable tensions connected with how Icelandic schools could or should embrace this newcomer to the curriculum, whether the necessary competence existed to teach the subject and what kind of status drama could achieve among the other subjects in school. The overarching research question is: How is drama as a subject implemented in Icelandic compulsory education?
Within a socio-cultural framework of understanding, an ethnographic study of the culture and the context for the implementation of drama was carried out. The ethnographic account is based on thick descriptions and thematic narrative analyses summed up as a cultural portrait of the drama teaching practices in Hillcrest (grade 5) and Mountain-line (grade 6) schools, respectively. The teaching practices of the drama teachers are described and interpreted from four perspectives, representing different curricular levels according to John Goodlad. The theory of practice architectures by Stephen Kemmis and Peter Grootenboer is used to interpret the findings. In this practice theory, practice is defined as a nexus of sayings, doings and relatings, dependent on the arrangements in the practice architectures. Enabling and constraining arrangements in the practice architectures connected to the implementation of drama as a subject in compulsory education are identified and discussed. An ecology model is suggested as a theoretical contribution and as an interpretive tool when analyzing how the classroom arena inhabited by teachers and students interacts with the different curriculum levels and the societal arena and culture. A dialectical tension is illustrated by a response loop influencing what can be achieved from the learning, including the influence of what Elliot Eisner calls an invisible curriculum. The study calls for changes in opportunities for the professional development of drama teachers. Further, it calls for a reconceptualization of how a drama teacher’s learning trajectory could be designed in order to support the drama teacher and his or her resilience and motivation to transform the teaching for the benefit of the learning of the students.
Bakgrunnur þessarar rannsóknar er sá að árið 2013 kom út ný aðalnámskrá
grunnskóla greinarsvið og var leiklist skilgreind sem sérstakt listfag í fyrsta skipti.
Í kjölfarið myndaðist töluverð spenna um það hvort skólarnir gætu kennt þetta
nýja fag, hvort hæfir kennarar fengust til starfa og hvort leiklistin næði styrkri
fótfestu. Viðfangsefni og rannsóknarspurning verkefnisins er eftirfarandi:
Hvernig er staðið að innleiðingu leiklistar í grunnskólum á Íslandi?
Rannsóknin byggir á eigindlegri rannsóknarhefð og fellur undir
etnógrafíska rannsókn á grunni félags- og menningarkenningar. Markmið
etnógrafíunnar er að leitast við að skoða og skilja sjónarhorn þeirra sem
rannsakaðir eru. Veturinn 2013-2014 heimsótti ég tvo skóla í Reykjavík,
Hillcrest skóla (5. bekkur) og Mountain-line skóla (6. bekkur), og fylgdist þar
með tveimur kennurum kenna leiklist. Með menningarlegu portretti, þykkum
lýsingum og í gegnum narratívu eru niðurstöðurnar kynntar. Ég hef leitað að
þemum út frá fjórum mismunandi sjónarhornum í greiningu minni út frá
kenningum John Goodlad. Kenningar Stephen Kemmis og Peter Grootenboer
„practice architectures“ eru hafðar að leiðarljósi í rannsóknarvinnunni. Ég hef
grandskoðað menningu skólanna með tilliti til kenninga Stephen Kemmis um
arkitektúr og vistfræði starfshátta. Kemmis o.fl. (2014) líkja starfsháttum við
skipulagða samsetta pakka af orðatiltækjum, verkferlum og tengingum sem
fléttast saman í verknaði þar sem verknaðurinn sjálfur er megintilgangur
starfsháttarins sem skapar þeim samstöðu. Einn afrakstur rannsóknarinnar var
Vistfræðimódel sem þróað var til að greina og túlka samskipti í kennslu á milli
kennara og nemenda á mismunandi stigum námskrárinnar í tengslum við
menningu og samfélagið. Með vistfræðimódelinu er mögulegt að bera kennsl
á ýmsar útfærslur á þemum með stöðugum endurgjafarlykkjum milli
kennslunnar og arkitektúr starfshátta og það sem Elliot Eisner kallar ósýnilega
námskrá. Rannsóknin kallar á breytingar í faglegri þróun leiklistarkennarans.
Ennfremur kallar rannsóknin á endurskilgreiningu á hvernig hægt er að styðja
við starfsþróun leiklistarkennarans og hvernig hægt er að breyta
kennsluháttum kennarans, nemendum til góða.
