Provenance variability in establishment of native downy birch in a 14-year trial in southwest Iceland

Abstract

Afforestation in southwest Iceland is hindered by eroded, infertile soils and salt deposition from strong oceanic winds. A trial plot of 25 provenances of native downy birch collected throughout Iceland was established in 1998 near Keflavik International Airport to identify the best adapted stock. Seedlings were fertilized in the early years; in 2003 lupine was transplanted into the plot. In 2012, the 25 provenances differed significantly in growth and survival. Both seedling height and survival correlated with latitude of provenance origin, but not with longitude, elevation, or distance from the Keflavik plot. Southern provenances performed better than other regions, with Thórsmörk best in both growth and survival. Local provenances were poorer in performance than many other southern provenances. For afforestation with downy birch, it is recommended that high-performing provenances be planted with initial artificial fertilization, accompanied by simultaneous seeding of lupine.

Á Reykjanesskaga stendur ófrjósemi jarðvegs og sterkir hafvindar með saltákomu skógrækt fyrir þrifum. Árið 1998 var komið á fót samanburðartilraun við Keflavíkurflugvöll, með 25 kvæmum af íslensku birki víðsvegar að af landinu, í þeim tilgangi að finna kvæmi sem best væru aðlöguð svæðinu. Borið var á trjáplönturnar í tilrauninni fyrstu árin eftir gróðursetningu. Árið 2003 voru lúpínuplöntur gróðursettar innan um birkið. Fjórtán árum eftir gróðursetningu (2012) reyndist marktækur munur í vexti og lifun kvæmanna. Bæði hæð gróðursettra plantna og lifun þeirra tengdust breiddargráðu upprunastaðar. Engin tengsl voru á milli hæðar og lifunar annars vegar og lengdargráðu, hæðar yfir sjávarmáli og fjarlægð frá tilraunastaðnum við Keflavíkurflugvöll hins vegar. Sunnlensk kvæmi reyndust betur en kvæmi úr öðrum landshlutum og var hæð og lifun kvæmisins Þórsmörk best. Staðarkvæmi þrifust verr en önnur sunnlensk kvæmi. Þegar rækta á birkiskóg á ófrjósömum jarðvegi á Suðurnesjum, er mælt með því að leggja áherslu á þau kvæmi sem sýnt hafa besta frammistöðu í tilrauninni. Einnig er mælt með að bera á plöntur fyrstu ár eftir gróðursetningu og um leið að sá lúpínu.