Algengi kulnunar leikskólakennara og grunnskólakennara á árunum 2019–2023

Abstract

Kulnun í starfi er vel þekkt meðal starfsfólks sem vinnur í nánum samskiptum við annað fólk eins og starfsfólk í heilbrigðisþjónustu og menntageiranum. Tilgangur rannsóknarinnar var að skoða þróun kulnunar meðal kennara í leik- og grunnskólum fyrir og eftir covid-faraldurinn í því augnamiði að meta að hve miklu leyti kennarar upplifi andlega og líkamlega þreytu og örmögnun gagnvart starfi sínu og nemendum. Rannsóknin byggir á langtímapanelrannsókn þar sem rafrænn spurningalisti var lagður fyrir leik- og grunnskóla kennara í ellefu sveitarfélögum árin 2019, 2021 og 2023. Það voru 652 kennarar sem svöruðu spurningalistanum í öll þrjú skiptin og gáfu upp kóða til að para saman gögnin. Niðurstöðurnar sýna að hlutfall þeirra sem mælast með veruleg og alvarleg kulnunareinkenni, hvort sem um er að ræða persónutengda kulnun, starfstengda kulnun eða kulnun gagnvart nemendum, hækkar marktækt milli áranna 2019, 2021 og 2023. Hlutfall með veruleg og alvarleg kulnunareinkenni hækkar marktækt bæði meðal leik- og grunnskólakennara. Þessar niðurstöður gefa til kynna að líðan leik- og grunnskólakennara hafi versnað í covid-faraldrinum og gefa jafnframt vísbendingar um neikvæð áhrif á getu þeirra til að takast á við starfið. Slíkt ástand getur hugsanlega haft neikvæð áhrif á þroskaferil og líðan nemendanna sem hlýtur að vera áhyggjuefni. Þar sem margir leik- og grunnskólakennarar mældust með veruleg og alvarleg kulnunareinkenni er full ástæða til þess að stjórnendur sveitarfélaga hugi vel að vinnutengdri líðan þeirra og fylgist vel með starfsumhverfinu. Á það sérstaklega við um streituvaldandi þætti í starfsumhverfinu sem geta ýtt undir kulnun í starfi, eins og álag og sjálfræði í starfi. Stjórnendur þurfa að huga vel að forvörnum kulnunar í starfi og leita leiða til að minnka vinnutengt álag með því að skoða til dæmis lengd vinnudagsins og fjölda verkefna sem hver kennari sinnir.