Policy on school autonomy over curriculum development - A case study of four upper secondary schools in Iceland

Abstract

This thesis explores the policy on increased school autonomy over curriculum development in upper secondary schools in Iceland which was introduced in 2008. The main arguments for the establishment of the policy were the need for more diverse study due to societal changes and the growing numbers of students entering upper secondary schools after completing compulsory education. The aim of this study is to increase understanding of how this policy has been understood and enacted by school stakeholders and what they believe it has accomplished for students. A multiple case study of four schools was designed to explore the implications of the policy, both within the context of each school and also across the schools. Two main sources of data are used: interviews as the primary source and documents to provide contextual data on the schools and support evidence gathered from the interviews. The schools were visited in 2018 and interviews were conducted with school leaders, teachers, students and parents. The study demonstrates how the interplay between a range of contextual factors influenced the way each school perceived their scope and ability to utilise the policy to make changes, notably divided professional beliefs, financial challenges and barriers, and the impact of students’ choice. Findings reveal a disparity between what school leaders and teachers expected from the policy and what they experienced when enacting it in their local context. This was largely due to the impact of other policy initiatives, notably the shortening of the study time for matriculation, increased bureaucracy, and more complex administration. These created challenges for school leaders as managers of change, particularly in relation to the policy’s impact on teachers’ job security. In terms of the stated aim of the policy and what has been accomplished for students, evidence of greater diversity of study was identified, but this varied considerably between schools and across subjects, demonstrating the importance of understanding the policy effects in relation to the specific context of each school. While students reported that greater flexibility and moves away from summative assessments had created study better suited to their needs, barriers to equal access to study remain, due to academic, geographical and demographic constraints. The study concludes by providing recommendations for policy development and suggesting that further measures are required if the policy and students’ choice are to function together effectively in the Icelandic context.

Í þessari rannsókn er sjónum beint að stefnu um aukið sjálfstæði framhaldsskóla á Íslandi yfir þróun námskrár. Meginrökin fyrir setningu stefnunnar árið 2008 voru aukin þörf fyrir fjölbreytt nám vegna samfélagslegra breytinga og vaxandi fjöldi nemenda sem fer í framhaldsskóla eftir að hafa lokið grunnskóla. Markmið rannsóknarinnar er að auka skilning á því hvernig þessi stefna hefur verið skilin og framkvæmd af hagsmunaðilum skóla og hverju hún er talin hafa áorkað fyrir nemendur. Tilviksrannsókn í fjórum framhaldsskólum var hönnuð til að rannsaka áhrif stefnunnar bæði með hliðsjón af aðstæðum hvers skóla og með samanburði milli skóla. Tvær meginuppsprettur gagna eru notaðar: viðtöl sem frumheimildir og ritaðar heimildir til að lýsa skólum og aðstæðum þeirra og styðja við gögn úr viðtölum. Skólarnir voru heimsóttir árið 2018 og viðtöl tekin við stjórnendur, kennara, foreldra og nemendur. Rannsóknin sýnir hvernig samspil margvíslegra aðstæðubundinna þátta hafði áhrif á hvernig skólarnir skynjuðu svigrúm sitt og getu til að nýta stefnuna til að gera breytingar. Í þessu samhengi höfðu einkum áhrif skiptar faglegar skoðanir, fjárhagslegar áskoranir og hindranir og val nemenda. Niðurstöður sýna misræmi milli væntinga stjórnenda og kennara til stefnunnar og þess sem þeir upplifðu þegar kom að framkvæmd stefnunnar í staðbundnu samhengi. Þetta tengdist að miklu leyti áhrifum frá öðrum stefnuáherslum sem voru í gangi á sama tíma, einkum styttingu á námstíma til stúdentsprófs, auknu skrifræði og flóknari stjórnsýslu. Framkvæmd stefnunnar framkallaði áskoranir í starfi leiðtoga skóla sem stjórnendur breytinga, sérstaklega í tengslum við áhrif stefnunnar á starfsöryggi kennara. Með hliðsjón af yfirlýstum markmiðum stefnunnar og hverju hún hefur áorkað fyrir nemendur þá eru vísbendingar um að fjölbreytni náms hafi aukist en að áhrifin séu mismunandi milli skóla og milli námsgreina, sem dregur fram mikilvægi þess að skilja áhrifin í tengslum við sérstakar aðstæður hvers skóla. Þrátt fyrir að nemendur hafi greint frá því að aukinn sveigjanleiki og áhersla á símat í stað lokaprófa hafi leitt til þess að námið henti þörfum þeirra betur, þá finnast enn hindranir fyrir jöfnu aðgengi að námi sem tengjast árangri í bóknámi og landfræðilegum og lýðfræðilegum takmörkunum. Í tengslum við niðurstöður rannsóknar eru lagðar fram tillögur er varða þróun á stefnunni. Jafnframt er dregin sú ályktun að frekari aðgerða sé þörf ef stefnan um sjálfstæði skóla og skólaval eigi að geta virkað saman á árangursríkan hátt með hliðsjón af staðbundnum aðstæðum á Íslandi.