Opin vísindi

The role of adolescence growth rate and diet across the lifespan in breast cancer risk

The role of adolescence growth rate and diet across the lifespan in breast cancer risk


Titill: The role of adolescence growth rate and diet across the lifespan in breast cancer risk
Höfundur: Haraldsdóttir, Álfheiður
Leiðbeinandi: Laufey Steingrímsdóttir, Jóhanna Eyrún Torfadóttir
Útgáfa: 2020-02
Tungumál: Enska
Háskóli/Stofnun: Háskóli Íslands
University of Iceland
Svið: Heilbrigðisvísindasvið (HÍ)
School of Health Sciences (UI)
Deild: Matvæla- og næringarfræðideild (HÍ)
Faculty of Food Science and Nutrition (UI)
ISBN: 978-9935-9476-9-7
Efnisorð: Brjóstakrabbamein; Unglingar; Mataræði; Lýsi; Líkamsvöxtur; Doktorsritgerðir; Breast cancer; Adolescence; Diet; Growth rate
URI: https://hdl.handle.net/20.500.11815/4347

Skoða fulla færslu

Útdráttur:

 
Background and aims : Previous studies have provided evidence for the importance of early life environment on breast cancer development. The aim of this study was to advance knowledge on the association of growth rate in early life and lifelong dietary habits and on breast cancer later in life . Materials and methods: Three papers form the foundation of this thesis. In the first one, data from t he population - based Reykjavik Study and AGES - Reykjavik cohort was used. The Reykjavik Study was established in 1967, and for this study, 9,340 women born between 1908 and 1935, who had information on early residence and were not diagnosed with breast cance r were included. Among extensive data on numerous health related factors, participants provided information on early life residenc e, here used as a proxy for dietary habits in early life, at study entry. Also, from the Reykjavik Study, a total of 991 parti cipants had information on growth rate in adolescence, used for analysis in the third paper. In the first and second paper, data from the sub - cohort AGES - Reykjavik Study was used. Between the years 2002 – 2006, a total of 3,326 women entered the study. Fo r dietary analyses in the study, information on dietary habits in adolescence, midlife and late life was available for approximately 2800 women, who were free of breast cancer at study entry. The main emphasis was on common food items in Iceland in the ear ly 20 th century, such as fish, milk, meat and whole grain products. For all analyses, Cox regression models were used to calculate hazard ratios (HR) and 95% confidence intervals (95% CI) and adjustments were made for potential covariates. Principal compon ent analysis was used to identify dietary patterns. Breast cancer diagnosis was ascertained through the nationwide Icelandic Cancer Registry. Information on cause of death was obtained from Directorate of Health. Participants were followed from either stud y entry or time of height measurement until diagnosis of breast cancer, death, or until the end of the observation period December 31 st, 2013 for study I, 2014 for study II and 2015 for study III ), whichever occurred first. Results: For the residence analy sis, 744 women were diagnosed with breast cancer for an average follow - up of 27.3 years in the Reykjavik Study. A 22% lower risk of breast cancer was observed among women who lived through vi the puberty period in coastal villages, when compared with women wh o were raised in the capital area (95% CI: 0.6, 1 . 0 ). For the AGES - Reykjavik cohort, 91 women were diagnosed with breast cancer during an average follow - up of 8.2 years throughout 2013 . An indication of lower risk of breast cancer among women with high fi sh consumption (more than 4 portions per week) was observed for the adolescence period (HR 0.7, 95% CI, 0.4, 1.1) . In addition, a marginal inverse association was observed for women with high adherence with dietary pattern that included fish (HR 0.6, 95% C I 0.4, 1.0) . For the midlife period, a statistically significant risk reduction was observed for women with high fish consumption (HR 0 . 46, 95% CI 0 . 22, 0 . 97) compared to those with lower fish consumption . For analysis of other dietary factors in the AGES - Reykjavik study, the follow - up was through 2014, and here, a total of 97 women were diagnosed with breast cancer. For both adolescence and midlife, daily consumption of rye bread was positively associated with breast cancer (HR 1.7, 95% CI 1.1 , 2.6 ; 1.8, 9 5% CI 1.1 , 2.9, respectively). In contrast, persistent high consumption of oatmeal was inversely associated with breast cancer ( HR 0.4, 95% CI 0.2 , 0.9 ). No single type of food in late life was associated with breast cancer risk. However, women with high a dherence to a dietary pattern characterized by pastries, sweets and soda had a 60% increased risk of breast cancer when compared with women with lower adherence (HR 1 . 6 , 95% CI 1. 0 , 2.7 ) . A total of 991 women had available information on height at age 13 ( paper III). Of them, 117 women were diagnosed with breast cancer d uring a mean follow - up of 66 years . Women in the highest tertile of growth rate from age 13 until adult height (7 , 8 cm mean annual increase) had an increased risk of breast cancer (HR 2.3, 9 5% CI 1.3 , 4.1 ) when compared with women in the lowest tertile (2 , 6 cm mean annual increase). Conclusion: The result of this population - based data suggest that residence, diet and fast growth rate in adolescence are associated with the risk of breast cance r later in life. While fast growth rate and high consumption of rye bread in adolescence (and midlife) may increase the risk of breast cancer, consumption of fish and oatmeal seem to reduce this risk. These results highlight the importance of environmental exposures throughout the life course in the development of the disease, particularly in early life. Breast cancer, adolescence, diet, fish, fish oil, milk, meat, whole grains, oatmeal, rye bread, growth rate, height
 
Bakgrunnur og markmið: Fyrri rannsóknir hafa gefið vísbendingar um mikilvægi lífshátta snemma á ævinni í þróun brjóstakrabbameins. Markmið þessarar rannsóknar var að efla þekkingu tengslum vaxtarhraða í æsku og mataræðis á lífsleiðinni við brjóstakrabbameinsáhættu. Efniviður og aðferðir: Þrjár vísindagreinar liggja að baki þessari ritgerð. Í fyrstu greininni var notast við gögn úr bæði Reykjavíkur- og Öldrunarrannsókn Hjartaverndar. Reykjavíkurrannsóknin, sem hófst árið 1967, beindist hér að 9,340 konum, fæddum á árunum 1908 – 1935, sem gáfu upplýsingar um búsetu í æsku við komu í rannsóknina og höfðu ekki áður greinst með brjóstakrabbamein. Búseta í æsku var hér notuð sem vísbending um matarvenjur í æsku, sem voru mjög breytilegar eftir landshlutum á fyrri hluta 20.aldar. Upplýsingar um vaxtarhraða frá unglingsaldri fram á fullorðinsár var auk þess að finna fyrir 991 konu (fæddar 1915 – 1935) úr Reykjavíkurrannsókninni og stuðst var við þau gögn í þriðju greininni. Í fyrstu og annarri grein voru nýtt gögn úr Öldrunarrannsókn Hjartaverndar þar sem alls tóku þátt 3,326 konur á árunum 2002 – 2006. Þessi rannsókn takmarkaðist við um það bil 2800 konur, sem ekki voru greindar áður með brjóstakrabbamein og gáfu upplýsingar um fæðuvenjur sínar á unglingsaldri, á miðjum aldri og efri árum. Hér var megin áhersla lögð á algeng matvæli á Íslandi á fyrri hluta 20. aldar, eða fisk, mjólk, kjöt og heilkornavörur. Í öllum þremur greinunum voru Cox aðhvörfslíkön notuð til að reikna út áhættuhlutföll (HR) og 95% öryggismörk (95% CI), og leiðrétt var fyrir mögulegum gruggunarþáttum. Notast við meginþáttagreiningu (e. principal component analysis) til að greina mismunandi fæðumynstur. Með samtengingu við Krabbameinsskrá var þátttakendum fylgt eftir, með tilliti til greiningar og dánarorsakar vegna brjóstakrabbameins, frá komu í rannsókn eða vaxtarmælingu út rannsóknartímann (út árið 2013 fyrir grein I, 2014 fyrir grein II og 2015 fyrir grein III). Upplýsingar um dánarorsök voru fengnar hjá Embætti landlæknis. Niðurstöður: Í fyrstu greininni var eftirfylgni þátttakenda í Reykjavíkurransókninni að meðalatali 27,3 ár og á því tímabili greindust 744 konur með brjóstakrabbamein. Helstu niðurstöður voru að 22% minni hætta iv var á brjóstakrabbameini hjá konum sem bjuggu í sjávarþorpum fram á fullorðinsár, samanborið við konur sem ólust upp á höfuðborgarsvæðinu (95% CI 0.6, 1.0). Í Öldrunarrannsókninni greindist 91 kona með brjóstakrabbamein á eftirfylgnitímanum sem náði út árið 2013, og spannaði að meðaltali í 8,2 ár. Konur sem borðuðu mikinn fisk um miðjan aldur, eða meira en fjóra skammta á viku voru í 54% minni áhættu á að fá brjóstakrabbamein borið saman við þær sem borðuðu fisk sjaldnar, eða minna en tvo skammta á viku (95% CI 0.2, 1.0). Einnig komu fram vísbendingar um að há fiskineysla á unglingsárum gæti tengst lægri áhættu á brjóstakrabbameini, bæði hjá konum sem borðuðu meira en fjóra skammta á viku (HR 0.7, 95% CI 0.4, 1.1) og hjá þeim sem voru með háa fylgni við fæðumynstur sem meðal annars einkenndist af fiskneyslu (HR 0.6, 95% CI 0.4, 1.0). Við tölfræðiúrvinnslu í grein II náði eftirfylgnin í Öldrunarrannsókninni út árið 2014, og á því tímabili voru alls 97 konur greindar með brjóstakrabbamein. Helstu niðurstöður voru að dagleg neysla á rúgbrauði á unglingsárum og miðjum aldri tengdist aukinni áhættu á brjóstakrabbameini (HR 1.7, 95% CI 1.1, 2.6; HR 1.8, 95% CI 1.1, 2.9) borið saman við neyslu á rúgbrauði sjaldnar en daglega. Aftur á móti reyndist viðvarandi mikil neysla á haframjöli vera verndandi gegn meininu (HR 0.4, 95% CI 0.2, 0.9). Ekki fundust nein tengsl á milli neyslu á einstaka fæðutegundum á efri árum við brjóstakrabbamein. Hins vegar voru konur sem höfðu háa fylgni við fæðumynstur sem einkenndist af mikilli neyslu af kökum, sætindum og gosdrykkjum á efri árum í 60% aukinni áhættu á að greinast með brjóstakrabbamein (HR 1.6, 95% CI 1.0, 2.7) á miðað við þær sem voru með lægstu fylgnina. Til voru upplýsingar um hæð 991 kvenna við 13 ára aldur og af þeim greindust 117 konur með brjóstakrabbamein á eftirfylgdartímanum (grein III). Eftirfylgd spannaði frá hæðarmælingu 13 ára fram til loka árs 2015, eða að meðaltali í 66 ár. Konur sem uxu hraðast frá 13 ára aldri þar til fullorðinshæð var náð (7,8 cm að meðaltali á ári) reyndust í aukinni áhættu á brjóstakrabbameini (HR 2.3, 95% CI 1.3, 4.1) samanborið við konur sem uxu hægast frá 13 ára aldri fram að fullorðinshæð (2,6 cm að meðaltali á ári). Ályktun: Niðurstöður þessara lýðgrunduðu rannsókna benda til að búseta, mataræði og vaxtarhraði tengist á brjóstakrabbameinsáhættu síðar á ævinni. Þannig tengist hraður vaxtarhraði á unglingsárum og rúgbrauðsneysla (sem og á miðjum aldri) aukinni áhættu en fiskneysla og haframjöl öllu jafnan lægri áhættu. Þessar niðurstöður undirstrika þannig mikilvægi lífshátta yfir ævina í þróun meinsins, og þá sérstaklega fyrri hluta hennar.
 

Skrár

Þetta verk birtist í eftirfarandi safni/söfnum: