Phosphorus is an essential yet irreplaceable macronutrient for agriculture and thus plays a key role in global food security. Most of the phosphate fertilizers are produced from phosphate rock, a finite mineral resource that is mined and processed at great environmental and social costs. Nonetheless, the present-day phosphorus supply chain transforms this valuable resource also into a major pollutant of water bodies. The research that is presented in this thesis investigated the sustainability challenges of the currently linear phosphorus supply chain and discussed their implications. The main methods used were literature and case study review, semi-structured interviews with stakeholders from the phosphorus sector, stakeholder analysis, systems analysis and system dynamics modelling. Five key messages emerged from this project.
First, it is necessary to close the loop throughout the phosphorus supply chain instead of focusing only on end-of-pipeline solutions. Second, in terms of monitoring data, the global phosphorus supply chain is a black box. This poses serious challenges to designing robust policies in food security. Third, industrializing world regions where most of the population growth is expected to occur in the coming decades are increasingly vulnerable to phosphorus scarcity. Fourth, in a business-as-usual scenario, the global supply chain of phosphorus will produce significant amounts of toxic by- products, will have an increasingly negative impact on the climate and will deteriorate the quality of water bodies. Finally, implementing low-input sustainable farming systems, such as agroecology, was shown to have the potentially largest impact in reducing P requirement and in decreasing the negative socio-environmental impacts of the global P supply chain.
Fosfór er nauðsynlegt en um leið óútskiptanlegt næringarefni fyrir landbúnað og gegnir
því lykilhlutverki hvað alþjóðlegt fæðuöryggi varðar. Flestir fosfatáburðir eru
framleddir úr fosfatríku bergi, sem er endanlegt steinefni og er námugrafið og frekar
unnið með miklum umhverfis- og félagslegum kostnaði. Engu að síður umbreytir
núverandi fosfóraðfangskeðja þessari dýrmætu auðlind í aðalmengunarefni vatnsbóla.
Rannsóknirnar sem kynntar eru í þessari ritgerð lúta að sjálfbærniáskorunum núverandi
línulegrar fósfórkeðju og fjalla um afleiðingar þeirra. Helstu aðferðir sem notaðar voru
í þessari rannsókn voru greining fræðirita, endurskoðun á tilviksrannsóknum, skipulögð
viðtöl við hagaðila úr fosfórgeiranum, greining hagaðila, kerfisgreining og kvik
kerfislíkanagerð. Fjórar lykilniðurstöður komu fram í þessu verkefni.
Í fyrsta lagi er nauðsynlegt að loka fosfórsbirgiskeðjulykkjunni í stað þess að einbeita
sér einungis að lausnum sem varða lokun keðjunnar. Í öðru lagi, hvað varðar eftirlit, er
alþjóðleg fosfór aðfangskeðja svartur kassi. Þetta hefur í för með sér alvarlegar
áskoranir í að setja fram öfluga stefnu í matvælaöryggi. Í þriðja lagi eru
iðnaðarþróunarsvæði heimsins, þar sem búast má við að mest fólksfjölgun eigi sér stað á
næstu áratugum, sífellt viðkvæmari fyrir forfórskorti. Í fjórða lagi, í venjulegum
viðskiptum (e. business as usual), mun aðfangakeðja fosfórs framleiða mikið magn af
eitruðum aukaafurðum, sem munu hafa sífellt neikvæðari áhrif á loftslagið og rýra gæði
vatnsbóla. Að lokum, innleiðing lág-inntaks, sjálfbærra landbúnaðarkerfa, svo sem
vistlandbúnaðs (e. agroecology) hefur mest áhrif á að minnka fosfórþörf og draga úr
neikvæðum félags- og umhverfisáhrifum fosfóraðfangskeðjunnar.
