Ágústsdóttir, Ingibjörg2025-11-202025-11-202024Ágústsdóttir, I 2024, 'From Colonialism to Climate Crisis : Polar Bears in the Fiction of James Hogg, Helen McClory and Vicki Jarrett', Milli mála, vol. 16, no. 2, pp. 62-96.2298-1918233914786c7ba0a6d-d5db-442d-9277-99e162882579https://hdl.handle.net/20.500.11815/7706Þessi grein fjallar um þrjú skosk bókmenntaverk, The Surpassing Adventures of Allan Gordon eftir James Hogg (1837), „The Companion“ eftir Helen McClory (2018) og Always North eftir Vicki Jarrett (2019). Öll verkin gerast á norðurslóðum og fjalla um ís birni. Greining þessara bókmenntaverka sýnir hvernig þau endurspegla tvö ólík stig í samskiptum okkar við norðurslóðir, séð frá evrópsku (bresku/skosku) sjónarhorni. Fyrsta verkið speglar viðhorf frá fyrri hluta nítjándu aldar, sem byggðu á heimsvaldastefnu og kynjuðum hugmyndum þess tíma. Hinar tvær sögurnar endurspegla hins vegar umtalsverðar breytingar á viðhorfum og sýna fram á skarpa vitund – og sektarkennd – gagnvart áhrifum loft s lags breytinga af mannavöldum. Ísbjörninn, dýrið sem tengist norður slóðum hvað sterkast, gegnir lykilhlutverki í meðferð allra þriggja höfunda á þessum málum. Verkin lýsa ísbirninum sem félaga eða fylgju aðalpersónanna, þar sem hann er miðlægur í tengsl um manna við norðurslóðir. Nýrri verkin, eftir McClory og Jarrett, hvetja jafnframt til túlkunar á ísbirninum sem draugalegri veru sem táknar „umhverfislegar ásóknir“ vegna loftslagsvár nútímans. Auk þess má merkja greinileg áhrif af sjónarhorni frumbyggja norðurslóða á þessi nútímaverk, þar sem ísbirninum er lýst sem and legum leiðsögumanni og tákni um styrk og seiglu. Þannig flétta McClory og Jarrett hefðbundinni vistfræðilegri þekkingu (TEK) inn í frásögnina og undirstrika hvernig allar lifandi verur eru háðar hver annarri.This article focuses on three Scottish texts, The Surpassing Adventures of Allan Gordon by James Hogg (1837), “The Companion” by Helen McClory (2018) and Always North by Vicki Jarrett (2019), all of which are set in the Arctic and feature polar bears. It argues for a reading of these literary works as showcasing two distinct stages in our relationship with the Arctic, as seen from a European (British/Scottish) perspective. The first text represents early nineteenth-century attitudes towards the Arctic, reflecting imperialistic and gendered ideas of the time. The latter two texts reveal significant changes in outlook, demonstrating acute awareness of – and sense of guilt regarding – the impact of anthropogenic climate change. The figure of the polar bear, the animal most associated with the Artic, is pivotal to all three authors’ treatment of these issues. The texts feature polar bears as companion figures central to our relationship with the Arctic, with the latter two inviting a reading of the bears as spectral beings symbolic of an ‘environmental haunting’ that reflects the current climate crisis. Additionally, these modern texts incorporate Indigenous perspectives, portraying the polar bear as a spiritual guide and a symbol of resilience, thus enriching the narrative with traditional ecological knowledge (TEK) and highlighting the interdependence of all living beings36715362-96eninfo:eu-repo/semantics/openAccessísbirnirnýlendustefnaloftslagsvánorðurslóðirskoskar bókmenntirpolar bearscolonialismclimate crisisArcticScottish literature/dk/atira/pure/researchoutput/researchoutputtypes/contributiontojournal/article