Opin vísindi

Development and effectiveness testing of a strengthsoriented therapeutic conversation on sexual adjustment and intimacy among females with cancer and their partners

Show simple item record

dc.contributor Háskóli Íslands
dc.contributor University of Iceland
dc.contributor.advisor Erla Kolbrún Svavarsdóttir
dc.contributor.author Jonsdottir, Jona Ingibjorg
dc.date.accessioned 2021-09-06T14:55:29Z
dc.date.available 2021-09-06T14:55:29Z
dc.date.issued 2021-06
dc.identifier.isbn 978-9935-9589-0-7
dc.identifier.uri https://hdl.handle.net/20.500.11815/2671
dc.description.abstract Markmið: Markmið doktorsrannsóknarinnar var að lýsa stöðu þekkingar á meðferðarrannsóknum eftir greiningu og meðferð krabbameins sem ætlað er að draga úr kynlífsvanda og efla nánd hjá pörum. Ennfremur var markmiðið að þróa og meta árangur nýrrar styrkleikamiðaðrar stuðningsmeðferðar og fræðslu fyrir pör þar sem konan hefur greinst með krabbamein, í því skyni að efla aðlögun hvað varðar kynlíf og nánd. Bakgrunnur: Vandamál sem tengjast kynlífi og nánd eru algeng hjá konum með krabbamein og geta haft neikvæð áhrif á kynferðislega vellíðan og náið samband. Gott parsamband og stuðningur maka getur hins vegar dregið úr streitu sem tengist breytingum á kynlífi og nánd eftir greiningu og meðferð krabbameins. Hjúkrunarfræðingar með framhaldsmenntun á þessu sviði geta þróað og veitt pörum stuðningsmeðferð og fræðslu hvað varðar kynlíf og nánd eftir krabbameinsgreiningu og meðan á krabbameinsmeðferð stendur. Aðferðir: Doktorsverkefnið hefur að geyma þrjár rannsóknir. Fyrsta rannsóknin var kerfisbundin, fræðileg samantekt. Stuðst var við handbók Joanna Briggs og Preferred Reporting Items for Systematic Reviews and Meta-Analyses til að greina stöðu þekkingar á meðferðarrannsóknum við kynlífsvanda hjá fullorðnum einstaklingum og mökum eftir greiningu og meðferð krabbameina, og setja fram niðurstöður. JBI-Meta Analysis of Statistics Assessment and Review Instrument var notað til að meta aðferðafræðileg gæði rannsókna. Rannsóknarsnið í meðferðarrannsókn var fyrir og eftir hálf-tilraunasnið. Meðferð í rannsóknum tvö og þrjú fólst í þremur 50 mínútna löngum styrkleikamiðuðum meðferðarsamræðum þar sem hjúkrunarfræðingur með sérfræðiþekkingu í kynlífsheilbrigði hitti parið augliti til auglitis. Á milli fyrstu og annarrar samræðu liðu 1–2 vikur og sú síðasta fór fram sem eftirfylgdartími þremur mánuðum eftir fyrstu samræður. Eftir fyrstu samræður fengu pörin aðgang að læstri vefsíðu með upplýsingum um kynferðislegar aukaverkanir krabbameinsmeðferðar ásamt úrræðum. Tilgangur meðferðar var að efla styrkjandi viðhorf í aðlögun varðandi kynlíf og nánd og greina hindrandi viðhorf. Í fyrsta tíma var lagður grunnur að góðum meðferðartengslum og parinu boðið að segja frá sinni reynslu, skoða áhyggjuefni sín og ígrunda eigin aðstæður. Í öðrum tíma var lögð áhersla á að skoða þær breytingar sem parið vill sjá og vinna með styrkleika beggja. Í þriðja og síðasta eftirfylgdartíma var skerpt á þeim jákvæðu breytingum sem urðu hjá parinu og þær festar í sessi. Kenningafræðilegur grundvöllur meðferðarrannsóknanna voru styrkleikamiðaðar fjölskyldusamræður, Illness Beliefs-líkanið, Neotheoretical-kenning kynverundar og New View-stefnuyfirlýsingin. Rannsókn tvö byggðist á konum í virkri krabbameinsmeðferð (N=60) og mati á áhrifum fræðslu og stuðningsmeðferðar á kynferðisleg áhyggjuefni hjá konunum og áhrif krabbameinsveikinda á daglegt líf fyrir meðferð (T1), með samanburði við tvær meðferðarsamræður (T2), og að lokinni meðferð eftir þriðja og síðasta fræðslu- og stuðningsmeðferðartímann (eftirfylgdartímann) (T3). Þriðja rannsóknin byggðist á konum í virkri krabbameinsmeðferð (N=60) og mökum þeirra (N=60) og mati á árangri fræðslu- og stuðningsmeðferðarinnar varðandi það hve mikla fullvissu konan og maki hennar telja sig hafa um áhrif styðjandi og hindrandi viðhorfa á kynlíf og nánd og gæði parasambands á tímapunktum T1, samanborið við eftirmeðferðina á tímapunkti T2, og að lokinni meðferð, eftir þriðja fræðslu- og stuðningsmeðferðartímann á tímapunkti T3. Í meðferðarrannsóknunum var notuð dreifigreining fyrir endurteknar mælingar (rannsókn II og III), pöruð t-próf milli T1-T2 og T2-T3 (rannsókn II) og milli T1-T2, T2-T3, og T1-T3 (rannsókn III) til að kanna ávinninginn af fræðslu- og stuðningsmeðferðinni. Niðurstöður: Niðurstöður úr fyrstu rannsókn sýndu að ekki ríkir einhugur um hvernig best sé að hanna meðferðarrannsóknir fyrir pör, þegar ætlað er að efla kynlíf og nánd, hvað varðar innihald meðferðar eða hvernig hún skuli fara fram. Þetta undirstrikar skort á gagnreyndri þekkingu sem hindrar framþróun á þessu sviði í klínísku starfi hjúkrunarfræðinga. Mikilvægustu niðurstöður úr rannsókn tvö voru þær að konur með krabbamein greindu síður frá kynferðislegum áhyggjuefnum eftir styrkleikamiðuðu fræðslu- og stuðningsmeðferðina samanborið við það sem áður var og lýstu engum marktækum áhrifum krabbameinsveikinda yfir tíma á nánd. Helstu niðurstöður úr þriðju rannsókn voru þær að konur með krabbamein og makar þeirra greindu frá marktækt meiri gæðum parsambandsins og aukinni fullvissu um áhrif viðhorfa á kynlíf og nánd eftir styrkleikamiðuðu fræðslu- og stuðningsmeðferðina samanborið við það sem áður var. Ályktun: Rannsókn eitt leiddi í ljós hvernig megi auka megi gæði meðferðarrannsókna fyrir pör í framtíðinni til að efla klíníska hjúkrun. Niðurstöður úr rannsókn tvö styðja gagnsemi styrkleikamiðaðra meðferðarsamræðna til að draga úr áhyggjum sem tengjast kynlífi og nánd hjá konum í virkri krabbameinsmeðferð. Loks sýndu niðurstöður úr rannsókn þrjú fram á árangur af styrkleikamiðuðum meðferðarsamræðum fyrir pör til að efla aðlögun kvenna með krabbamein og maka hvað varðar kynlíf og nánd. Þessi gagnsemi og ávinningur styrkleikamiðaðra meðferðarsamræðna ætti að virka hvetjandi fyrir hjúkrunarfræðinga sem vilja stuðla að bættu kynlífsheilbrigði. Í heild varpa niðurstöður doktorsrannsóknarinnar ljósi á það hvernig hjúkrunarfræðingar geta þróað og samþætt nýja meðferð sem byggð er á gagnreyndri þekkingu innan fjölskylduhjúkrunar og kenningum um kynverund í því skyni að bæta kynlífsheilbrigði hjá pörum. Lykilorð: Krabbamein, konur, makar, kynlífsheilbrigði, kynverund, kynlíf, nánd, styrkleikamiðaðar meðferðarsamræður, stuðnings-og fræðslumeðferð, klínísk hjúkrunarrannsókn
dc.description.abstract Aims: The present thesis aimed to describe the characteristics of couplebased intervention studies that address sexuality after cancer and develop and test the effectiveness of a novel nurse-managed couple-based strengths oriented (CO-SOTC) intervention for women with diverse types of cancer and their intimate partners. Background: Problems related to changes in sexuality and intimacy are common among women with cancer, which threatens their sexual well-being and intimate relationships. Good relationship quality and perceived partner support can reduce stress associated with sexual changes in women with cancer. Nurses with the appropriate knowledge, skills, and training in sexual health can develop and offer couple-based interventions addressing sexuality and intimacy after cancer. Method: This doctoral research project comprises three studies. Study I was a systematic literature review that assessed the characteristics of couple‐ based intervention studies addressing sexuality following cancer. The reporting of Study I was guided by checklists for quantitative research evidence in the Joanna Briggs Institute Reviewer’s Manual and the Preferred Reporting Items for Systematic Reviews and Meta-Analyses. Studies II and III were quasi-experimental single-group pre-post-follow-up design studies. The theoretical frameworks guiding the intervention are the Family-strengths oriented therapeutic conversation intervention, the Illness Beliefs Model, the Neo-theoretical framework of sexuality, and the New View Manifesto. The nurse met the participating couples face to face and engaged in three strengths-oriented therapeutic conversations (CO-SOTC) focusing on addressing changes in sexuality and intimacy after cancer. After the first session, the couples were also provided access to evidence-based educational information on a secure website about the most common sexual side effects of cancer treatment and possible solution. The second study, conducted in women in active cancer treatment (N = 60), assessed a nursemanaged CO-SOTC intervention on the women’s sexual concerns and illness interference in daily life measured preintervention at baseline (T1), postintervention after receiving two sessions of the intervention (T2), and after a follow-up booster session after 3 months (T3). The third study, conducted in women in active cancer treatment (N = 60) and their intimate partners (N = 60), evaluated the effects of the CO-SOTC intervention on the relationship quality and confidence of the participating women and their intimate partners about how their illness beliefs affect sexuality and intimacy with regard to cause, control, effect, suffering, and support, measured at T1, T2, and T3. In Studies II and III, repeated measures ANOVA was used for assessing outcome differences over time. The Kolmogorov-Smirnov test was used to assess normality before the intervention at baseline. In study II, the treatment effect over the three time points was assessed using an F test and a paired t test was used to further compare the outcomes of the CO-SOTC intervention between measurements at T1–T2 and T2–T3. In study III, the treatment effect over the three time points was assessed using an F test, and a paired t test was used to further compare the outcomes of the CO-SOTC intervention between measurements at T1–T2, T2–T3, and T1–T3. Dyadic difference scores between the participating women and their intimate partners were computed using an F test. Results: Findings from Study I suggested a current lack of consensus about how couple-based interventions addressing sexuality after cancer are best structured in terms of content and delivery, thus highlighting the limited empirical data available to guide clinical nursing practice. The main findings of studies II and III were that women with cancer reported benefits of the intervention with respect to sexual concerns, no significant changes over time were observed related to illness interference on intimacy, and the women with cancer and their intimate partners showed significant improvements in relationship quality and confidence about how their illness beliefs affect sexuality and intimacy which may help the couple to deal with changes in sexuality and intimacy following cancer diagnosis and treatment. Conclusion: Study I offered speculative evidence on how the quality of future couple-based intervention research can be improved to benefit clinical practice. Study II findings suggested that the novel nurse-managed couplebased intervention is beneficial in lessening concerns related to sexuality and intimacy in women in active cancer treatment. The findings of Study II also supported the feasibility of integrating empirical knowledge of family nursing with theories about sexuality to improve sexual health outcomes for couples. Findings of Study III indicated that the dyadic CO-SOTC intervention was effective in supporting sexual adjustment in women in active cancer treatment and their partners. The components of the CO-SOTC intervention – active listening, validation of the unique individual couple narrative, and facilitation of constructive beliefs – are a powerful tool to help couples manage changes related to sexuality and intimacy after cancer. The overall positive findings should encourage nurses with appropriate qualifications to further advance psychosexual support in cancer care. In addition, findings of this doctoral research project add new empirical evidence to the very limited pool of couple-based nurse-managed interventions designed to address changes in sexuality and intimacy for women after cancer.
dc.description.sponsorship Rannsóknasjóður Ingibjargar R. Magnúsdóttur, Vísindasjóður Félags íslenskra hjúkrunarfræðinga, Vísindasjóður Landspítala, Vísindasjóður Krabbameinsfélags Íslands
dc.language.iso en
dc.publisher University of Iceland, School of Health Sciences, Faculty of Nursing
dc.rights info:eu-repo/semantics/openAccess
dc.subject Krabbamein
dc.subject Konur
dc.subject Makar
dc.subject Kynlíf
dc.subject Nánd
dc.subject Stuðningsmeðferð
dc.subject Cancer
dc.subject Women
dc.subject Intimate partner
dc.subject Sexual health
dc.subject Sexuality
dc.subject Intimacy
dc.subject Couple-based intervention
dc.subject Clinical nursing research
dc.title Development and effectiveness testing of a strengthsoriented therapeutic conversation on sexual adjustment and intimacy among females with cancer and their partners
dc.title.alternative Þróun styrkleikamiðaðra meðferðarsamræðna við konur með krabbamein og maka þeirra og prófun á ávinningi af að styrkja aðlögun tengda kynlífi og nánd
dc.type info:eu-repo/semantics/doctoralThesis
dc.contributor.department Hjúkrunarfræðideild (HÍ)
dc.contributor.department Faculty of Nursing (UI)
dc.contributor.school Heilbrigðisvísindasvið (HÍ)
dc.contributor.school School of Health Sciences (UI)


Files in this item

This item appears in the following Collection(s)

Show simple item record