Time, Love and Organisational Culture: Gender Disparity in Business Leadership in Iceland

Abstract

Gender disparity in business leadership positions has received increasing attention in the world. Globally, women are still vastly underrepresented in the higher levels of organisations. Despite women representing half of the capable work force population in the world, their increasing labour market participation and having surpassed men in educational attainment in theWestern world, this has not resulted in the integration of women into the higher levels of organisations. Women’s participation at the higher level of the corporate world is important to gender equality, and women and men should be more equally represented in decision-making positions. Iceland is considered a frontrunner in gender equality. However, even though various initiatives for a more gender equal society, progressive welfare policies and affirmative action, women still lack power in top leadership in the Icelandic business world. The objective of this research is to explore the gendered interplay between family life and paid work among business leaders in heterosexual relationships, with the aim of furthering our understanding of the overrepresentation of men in decision-making positions in private companies in Iceland. To attain this aim, both survey data and interview data were gathered to observe through gendered lenses multiple dimensions of the social and cultural world as they relate to women and men and their leadership careers. A survey was sent to 1349 individuals in executive committees selected from a list of the 249 largest companies in Iceland, and 61 semi-structured interviews were analysed. This dissertation demonstrates how the social organisation of time and love is gendered and partakes in preserving the status quo in business leadership. Men in decision-making positions show power over time whereas women feel powerless against time. Moreover, men are in a better position in pursuing their careers, possibly because men benefit from their partners’ "love power". Additionally, this work shows how organisational culture and social interaction in the corporate world results in homosocial surroundings at the top. The work uncovers the contradiction of the Nordic gender ideology in relation to gender disparity in top leadership.

Lágt hlutfall kvenna í stjórnendastöðum hefur hlotið athygli á heimsvísu. Konur eru helmingur allra á vinnufærum aldri, atvinnuþátttaka þeirra er há og menntunarstig hærra en karla í hinum vestræna heimi. Áhrifastöður kvenna í efnahagslífinu eru mikilvægar fyrir jafnrétti og ættu konur og karlar að hafa jafnan aðgang að þessum stöðum. Á Íslandi hafa verið stigin mörg skref í átt að jafnrétti kynjanna. Þrátt fyrir fjölda aðgerða sem miða að auknu jafnrétti og góðar velferðarstefnur þá eru fáar konur æðstu stjórnendur í íslensku viðskiptalífi. Með rannsókninni er leitast eftir að skýra valdaójafnvægi kvenna og karla í framkvæmdastjórnarstöðum í íslensku efnahagslífi. Í því ljósi er sérstökum sjónum beint að samspili fjölskyldu og atvinnu sem mikilvægar skýringar á háu hlutfalli karla í áhrifastöðum. Blönduðum rannsóknaraðferðum er beitt, megindlegum og eigindlegum. Gögnin samanstanda af spurningalista sem sendur var til 1349 stjórnenda í 249 stærstu fyrirtækjum landsins og 61 viðtali við kven- og karlkyns stjórnendur og þau greind út frá kynjuðu sjónarhorni. Þær kenningalegu nálganir sem greininginn byggir á fjalla um tímann, valdatengsl ástarinnar, ástarkraftinn (e. love power) og fyrirtækjamenningu. Helsta framlag rannsóknarinnar á einsleitni í íslensku viðskiptalífi snýr að kynjuðum hugmyndum um tímann og valdatengslum ástarinnar. Hugmyndirnar skapa rými til að viðhalda kynjuðu valdaójafnvægi inni á heimilinu og á vinnumarkaði og eiga þátt í að viðhalda óbreyttu ástandi í áhrifastöðum í íslensku viðskiptalífi. Karlar í stjórnendastöðum hafa tímann á valdi sér á meðan tíminn þrengir frekar að konum í framkvæmdastjórnarstöðum. Karlar eru í betri stöðu þegar kemur að framgangi í starfi, mögulega vegna þess að valdatengsl ástarinnar eru þeim í hag á kostnað maka þeirra. Að sama skapi skýrir karllæg fyrirtækjamenning, formleg og óformleg samskipti og tengslanet hið einsleita umhverfi sem ríkir í framkvæmdastjórnum í íslensku viðskiptalífi. Rannsóknin afhjúpar mótsagnir í norrænni hugmyndafræði í tengslum við kynjajafnrétti í áhrifastöðum.